Vaikunta Ekadasi: వైకుంఠ ఏకాదశి 2025 – ముక్కోటి పర్వదినం, వ్రత నియమాలు, ఆలయ ఉత్సవాలు
ఏకాదశి నిర్వచనం
తిథి నిర్ణయం: సూర్యుడు ఉత్తరాయణానికి మారే ముందు వచ్చే శుద్ధ ఏకాదశినే వైకుంఠ ఏకాదశి లేదా ముక్కోటి ఏకాదశి అంటారు.
ఉత్తర ద్వార దర్శనం ప్రాముఖ్యత
వైకుంఠ వాకిళ్లు: ఈ రోజున సాక్షాత్తూ వైకుంఠ వాకిళ్లు (ఉత్తర ద్వారం) తెరుచుకొని ఉంటాయని వైష్ణవ సాంప్రదాయంలో విశ్వసిస్తారు.
దర్శనం: మామూలు రోజుల్లో దేవాలయాల ఉత్తర ద్వారాలు మూసి ఉంచుతారు. కానీ, ముక్కోటి ఏకాదశి రోజున భక్తులు ఉత్తర ద్వారం గుండా వెళ్లి మహావిష్ణువును దర్శనం చేసుకోవడం ఒక ప్రత్యేక ఆచారం.
ఫలం: ఈ దర్శనం ద్వారా భక్తులకు మోక్షప్రాప్తి కలుగుతుందని ప్రగాఢ నమ్మకం.
పౌరాణిక గాథ
మహావిష్ణువు ఆగమనం: ముక్కోటి ఏకాదశి రోజున మహావిష్ణువు గరుడ వాహనారూఢుడై, మూడు కోట్ల దేవతలతో (అందుకే ముక్కోటి ఏకాదశి) భూలోకానికి దిగివచ్చి భక్తులకు దర్శనమిస్తాడు.
పాటించవలసిన ఆచారాలు
వైష్ణవ ఆలయాల్లో ఈ రోజున ప్రత్యేక పూజలు, హోమాలు, ప్రవచనాలు, ప్రసంగాలు ఉంటాయి. భక్తులు వ్యక్తిగతంగా పాటించవలసిన ముఖ్య విధులు:
| ఆచారం | ఉద్దేశం |
|---|---|
| ఉపవాసం (నిర్జలం) | ఈ రోజున పూర్తిగా ఉపవసించాలి. తులసి తీర్థం తప్ప ఏదీ తీసుకోకూడదు. |
| జాగరణ | ఉపవాసంతో పాటు రాత్రిపూట జాగరణ చేయడం. |
| హరినామ సంకీర్తన | విష్ణు నామాలను కీర్తించడం, పురాణ పఠనం చేయడం, ఆ తర్వాత జపం, ధ్యానం చేయడం. |
| అన్న దానం | ఏకాదశి నాడు ఉపవాసం ఉండి, మరుసటి రోజు ద్వాదశి నాడు అన్నదానం చేస్తే మంచిదని చెబుతారు. |
ఏకాదశి వ్రతం నియమాలు
మహావిష్ణువుకు ప్రీతిపాత్రమైన ఏకాదశి వ్రతాన్ని పాటించేవారు దశమి నాడు ప్రారంభించి, ద్వాదశి నాడు ముగించే వరకు ఈ క్రింది నియమాలను తప్పక పాటించాలి:
ఆహార నియమాలు
దశమి: దశమి నాడు రాత్రి నిరాహారులై ఉండాలి (ఆహారం తీసుకోకూడదు).
ఏకాదశి: ఏకాదశి రోజు మొత్తం ఉపవాసం (సాధ్యమైతే నిర్జలంగా, లేదా కేవలం తులసి తీర్థం/పాలు) ఉండాలి.
ఆచరణాత్మక నియమాలు
సత్యం: అసత్యం మాడరాదు.
బ్రహ్మచర్యం: స్త్రీ సాంగత్యం పనికి రాదు.
శుద్ధి: చెడ్డ పనులు లేదా దుష్ట ఆలోచనలు చేయకూడదు. మనసును పూర్తిగా భగవచ్చింతనపై కేంద్రీకరించాలి.
ఆధ్యాత్మిక కైంకర్యాలు
జాగరణ: ఆ రోజు రాత్రంతా జాగరణ చేసి, విష్ణు స్తోత్రాలు, సంకీర్తనలు, మరియు పురాణ పఠనం చేయాలి.
దానం: ద్వాదశి నాడు వ్రతాన్ని ముగించిన తర్వాత అన్నదానం చేయాలి.
వైకుంఠ ఏకాదశి పురాణం మరియు శ్రీరంగం ఉత్సవం
ఏకాదశి శక్తి ఆవిర్భావం (ముర సంహారం)
మురాసురుడి ఆగడాలు: కృతయుగంలో ముర అనే రాక్షసుడు దేవతలను, రుషులను క్రూరంగా హింసించేవాడు.
నారాయణుడి ప్రయాణం: దేవతల మొర ఆలకించిన శ్రీహరి మురాసురుడిని వధించడానికి బయల్దేరతాడు.
రాక్షసుడి ఉపాయం: ఈ విషయం తెలిసిన మురాసురుడు సాగర గర్భంలోకి వెళ్లి దాక్కుంటాడు.
శ్రీహరి నిద్ర: అతన్ని బయటికి రప్పించేందుకు ఉపాయం పన్నిన నారాయణుడు ఒక గుహలోకి వెళ్లి నిద్రపోతున్నట్లు నటిస్తాడు.
శక్తి ఉద్భవం: ఇదే అదనుగా భావించిన మురాసురుడు గుహలోకి వచ్చి, మహా విష్ణువును వధించేందుకు కత్తి దూయగానే, శ్రీహరి శరీరం నుంచి ఒక శక్తి ఉద్భవించి మురాసురుణ్ణి సంహరిస్తుంది.
ఏకాదశి నామకరణం: ఈ విధంగా దేవతలను సంరక్షించిన ఆ శక్తికే శ్రీహరి ఏకాదశి అని నామకరణం చేస్తారు. ఆ రోజు నుంచి ఏకాదశి తిథి విష్ణువుకు ప్రీతిపాత్రమైందిగా పరిగణించబడింది.
శ్రీరంగం వైకుంఠ ఏకాదశి ఉత్సవాలు
శ్రీరంగం లోని శ్రీ రంగనాథస్వామి దేవాలయం వైష్ణవ దివ్యదేశాలలో ప్రధానమైనది. ఇక్కడ ఉత్సవాలు ప్రత్యేకంగా జరుగుతాయి:
కాలం: వైకుంఠ ఏకాదశి ఉత్సవాలు ఇక్కడ 21 రోజులు పాటు జరుగుతాయి.
ఉత్సవ భాగాలు:
మొదటి 10 రోజులు: పాగల్ పత్తు (పగటి పూజలు)
తరువాత 10 రోజులు: ఇర పత్తు (రాత్రి పూజలు)
ప్రధాన ఆకర్షణ: విష్ణువు అవతారమైన రంగనాథస్వామిని ఆ రోజు వజ్రాలతో చేసిన వస్త్రాల్ని అలంకరించి వైకుంఠ ద్వారం గుండా వెయ్యి స్తంభాల ప్రాంగణంలోనికి తీసుకొని వస్తారు.
దర్శనం: అక్కడ భక్తులకు స్వామివారు దర్శనమిస్తారు.
భక్తుల విశ్వాసం: ఈ ఉత్తర ద్వారం గుండా రంగనాథస్వామిని దర్శనం చేసుకున్న భక్తులు వైకుంఠం చేరుకుంటారని (మోక్షం పొందుతారని) భక్తుల ప్రగాఢ నమ్మకం.
తిరుపతి శ్రీవారి ఆలయంలో వైకుంఠ ద్వార దర్శనం
తిరుమల క్షేత్రంలో వైకుంఠ ఏకాదశి సందర్భంగా పాటించే నియమాలు మరియు దర్శన విధానం:
వైకుంఠ ద్వార ప్రవేశం
ప్రారంభం: తిరుపతిలోని శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి దేవాలయంలో కూడా వైకుంఠ ఏకాదశి నాడు ఇదే మాదిరిగా వైకుంఠ ద్వార ప్రవేశం (ఉత్తర ద్వారం) అనుమతిస్తారు.
దర్శన విధానం: భక్తులు శ్రీవారి దర్శనం చేసుకున్న తర్వాత, గర్భాలయం పక్కనే ఉన్న ఈ ద్వారం గుండా ప్రవేశించి, ముక్కోటి ప్రదక్షిణ మార్గం గుండా బయటకు వెళతారు.
ద్వారం తెరిచే సమయం
తిరుమల క్షేత్రంలో వైకుంఠ ద్వారం పది రోజులు తెరిచి ఉంచుతారు:
ముఖ్య తేదీ
వైకుంఠ ఏకాదశి 2025: డిసెంబర్ 30, 2025
Comments
Post a Comment