Tirumala Japali Theertham: జాపాలి తీర్థం మహత్యం – హనుమంతుని జన్మస్థలం, పురాణ విశిష్టత

జాపాలి తీర్థం: ఒక ఆధ్యాత్మిక అనుభూతి

తిరుమల వెళ్లే భక్తులు తప్పక దర్శించుకోవాల్సిన ప్రదేశాలలో జాపాలి తీర్థం ఒకటి. దీనికి సంబంధించిన మరికొన్ని విశేషాలు:

• స్వయంభువు ఆంజనేయుడు: ఇక్కడ వెలసిన హనుమంతుడు స్వయంభువు. సాధారణంగా హనుమంతుడు చేతులు జోడించి లేదా నమస్కార ముద్రలో కనిపిస్తాడు, కానీ ఇక్కడ స్వామివారు గదను పట్టుకుని, భక్తులకు అభయాన్నిస్తూ కనిపిస్తారు.

• మహర్షి తపస్సు: జాపాలి మహర్షి ఇక్కడ ఘోర తపస్సు చేసి ఆంజనేయుని సాక్షాత్కారం పొందారు. ఆయన కోరిక మేరకే స్వామి ఇక్కడ కొలువుదీరారు.

• కష్టాల నివారణ: జాపాలి ఆంజనేయుడిని దర్శించుకుంటే గ్రహ దోషాలు, శని ప్రభావం మరియు క్లిష్ట సమస్యలు తొలగిపోతాయని భక్తుల నమ్మకం. అందుకే ఈ స్వామిని 'సంకట మోచన హనుమాన్' అని కూడా పిలుస్తారు.

సందర్శకులకు సూచనలు

• మార్గం: తిరుమల నుండి పాపనాశనం వెళ్లే దారిలో 5 కి.మీ దూరంలో ఉంటుంది. మెయిన్ రోడ్డు నుండి ఆలయం వరకు సుమారు 1 కి.మీ దూరం దట్టమైన అడవి గుండా నడవాల్సి ఉంటుంది.

• ప్రశాంతత: ఇక్కడ ఉండే ప్రకృతి సౌందర్యం, చల్లని గాలి భక్తులకు మానసిక ప్రశాంతతను ఇస్తాయి. ఆలయం పక్కనే ఉన్న పవిత్ర తీర్థంలోని నీరు ఎంతో పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు.

విశిష్టత మరియు పురాణ నేపథ్యం

రుద్రుడి సాక్షాత్కారం - హనుమ అవతారం

జాపాలి మహర్షి తపస్సుకు మెచ్చి పరమశివుడు (రుద్రుడు) ప్రత్యక్షమైనప్పుడు, భవిష్యత్తులో తాను తీసుకోబోయే హనుమంతుడి అవతారాన్ని ఆయనకు ముందుగానే చూపించారు.

• జపం వల్ల పుట్టిన క్షేత్రం: నిరంతరం జపం (తపస్సు) చేయడం వల్ల ఈ ప్రాంతం 'జాపాలి'గా ప్రసిద్ధి చెందింది.

• తీర్థ రాజం: హిందూ ధర్మం ప్రకారం, ప్రపంచంలోని అన్ని పవిత్ర నదులు/తీర్థాలు ఏదో ఒక సమయంలో ఇక్కడ వచ్చి కలుస్తాయని నమ్ముతారు. అందుకే దీనిని తీర్థ రాజం అంటారు.

జాపాలి మహర్షి 'వాక్ దోషం' - రామాయణ గాథ

రామాయణంలోని అయోధ్య కాండలో ఒక ఆసక్తికరమైన ఘట్టం ఉంది:

• సందర్భం: శ్రీరాముడు అడవికి వెళ్తున్నప్పుడు, జాపాలి మహర్షి రాముడిని వెనక్కి రప్పించడానికి 'నాస్తిక' వాదనలు చేస్తారు (ధర్మం కంటే ప్రాపంచిక సుఖాలే ముఖ్యమనే అర్థంలో మాట్లాడతారు).

• దోషం: రాముడిని ఒప్పించాలనే ఉద్దేశంతో ఆయన అన్న మాటలు 'వాక్ దోషం' (తప్పుడు మాటలు అనడం వల్ల కలిగే పాపం) కిందకు వస్తాయి.

• నివారణ: ఆ పాపాన్ని కడుక్కోవడానికి ఆయన తిరుమల కొండపై ఉన్న రామగుండం (జాపాలి తీర్థం సమీపంలో) లో స్నానమాచరించి, తిరిగి తన పవిత్రతను పొందుతారు.

భక్తుల విశ్వాసం

నేటికీ ఎవరైనా తెలియక అబద్ధాలు ఆడినా, ఎవరినైనా మాటలతో బాధపెట్టినా (వాక్ దోషం), జాపాలి తీర్థంలోని రామగుండంలో స్నానం చేస్తే ఆ దోషం తొలగిపోతుందని భక్తుల ప్రగాఢ విశ్వాసం. ఇక్కడ హనుమంతుడు స్వయంగా కొలువై ఉండటం వల్ల, భక్తులకు బుద్ధి, బలము మరియు వాక్ శుద్ధి కలుగుతాయని నమ్ముతారు.

విశేషాలు మరియు రామాయణ అనుబంధం

స్వామివారి మంగళ స్వరూపం

జాపాలి హనుమంతుడి విగ్రహం చాలా శక్తివంతమైనదిగా భావిస్తారు:

• సింధూర అలంకారం: ఆంజనేయుడికి అత్యంత ప్రీతికరమైన సింధూరంతో స్వామి మెరిసిపోతుంటారు.

• గదాధారి: ఒక చేత్తో గదను ధరించి, రజత (వెండి) కవచాలతో అలంకరించబడిన స్వామి అభయ ముద్రలో కనిపిస్తారు.

• శిరస్సుపై సీతారాములు: స్వామివారి తల పైన సీతారామ లక్ష్మణుల ఉత్సవ మూర్తులు ఉండటం ఇక్కడి ప్రత్యేకత. అంటే తన యజమానిని ఎప్పుడూ తన శిరస్సుపై (అత్యున్నత స్థానంలో) ఉంచుకుంటారని దీని అర్థం.

శ్రీరామ, సీతా తీర్థాలు

రావణ సంహారం తర్వాత అయోధ్యకు వెళ్లే క్రమంలో రాముడు ఇక్కడ విడిది చేశారన్న కథనం ఈ క్షేత్రానికి మరింత పవిత్రతను చేకూర్చింది:

• శ్రీరామ తీర్థం (తూర్పున): శ్రీరామచంద్రుడు స్నానమాచరించిన పవిత్ర గుండం.

• సీతా తీర్థం (పడమరన): సీతామ్మ వారు జలకమాడిన పుణ్య తీర్థం.

• విశేషం: ఈ రెండు తీర్థాల మధ్యలో ఆంజనేయుడు కొలువై ఉండటం, తన స్వామికి, అమ్మకు కాపలాగా ఉన్నట్లుగా అనిపిస్తుంది.

భక్తుల ఆచార వ్యహారాలు

తిరుమల యాత్ర సంపూర్ణం కావాలంటే జాపాలిని దర్శించుకోవాలని భక్తులు నమ్ముతారు. ఇక్కడికి వచ్చే భక్తులు:

• తీర్థంలో స్నానం చేసి తమ పాపాలను, వాక్ దోషాలను ప్రక్షాళన చేసుకుంటారు.

• ఆలయ ప్రాంగణంలోని పవిత్ర వృక్షాలకు పసుపు దారాలు కట్టి తమ కోరికలు నెరవేరాలని మొక్కుకుంటారు.