Jonnawada Temple: జొన్నవాడ శ్రీ కామాక్షితాయి ఆలయం – నెల్లూరు పవిత్ర క్షేత్ర విశేషాలు

 

 ఆలయ స్థానం

• జిల్లా: శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లా.

• మండలం: బుచ్చిరెడ్డిపాళెం మండలం.

• గ్రామం: జొన్నవాడ.

• తీరం: ఈ పవిత్ర క్షేత్రం పెన్నా నది తీరాన కొలువై ఉంది.

స్థల పురాణం (జొన్నవాడ పేరు వెనుక కథ)

• త్రేతాయుగం: త్రేతాయుగంలో కశ్యప మహర్షి ఈ ప్రాంతంలో ఒక యజ్ఞం నిర్వహించినట్లు స్థల పురాణం చెబుతోంది.

• పూర్వ నామం: కశ్యప మహర్షి యజ్ఞం చేసిన స్థలం కాబట్టి, ఆ అర్థం వచ్చే విధంగా ఈ ప్రాంతానికి మొదట "జన్నవాడ" (యజ్ఞవాటిక) అనే పేరు ఏర్పడింది.

• ప్రస్తుత నామం: కాలక్రమేణా ఈ పేరు **"జొన్నవాడ"**గా రూపాంతరం చెందినట్లుగా స్థల పురాణం వెల్లడిస్తోంది.

శ్రీ మల్లికార్జునస్వామి, శ్రీ కామాక్షితాయి ఆవిర్భావం

కశ్యప మహర్షి యజ్ఞం & స్వామి ఆవిర్భావం

• యజ్ఞవాటిక: పూర్వం కశ్యప మహర్షి వివిధ ప్రాంతాలలో పర్యటిస్తూ పెన్నా నది తీరంలోని వేదాద్రికి చేరుకొని యజ్ఞం చేయాలని సంకల్పించారు.

• పరమేశ్వరుడి ఉద్భవం: కశ్యప మహర్షి యజ్ఞం పూర్తవగానే ఆ యజ్ఞ వాటిక నుంచి సాక్షాత్తూ పరమేశ్వరుడు ఉద్భవించి శ్రీ మల్లికార్జునస్వామిగా పూజలందుకున్నాడు.

పార్వతీదేవి (కామాక్షితాయి) కొలువుదీరడం

• పార్వతి ఆగమనం: పరమశివుడు భూలోకంలో (జొన్నవాడలో) ఉన్న విషయం తెలుసుకున్న పార్వతీదేవి కైలాసం నుంచి భూలోకానికి చేరుకుంది.

• శివుడి ఆదేశం: పార్వతీదేవిని చూసిన పరమేశ్వరుడు, "నేను ఈ జొన్నవాడను వదిలిపెట్టను, కనుక నువ్వు కూడా ఇక్కడే ఉండి పూజలందుకుంటూ ఉండు" అని పలికాడు.

• కామాక్షితాయిగా స్థిరపడటం: అందుకు అంగీకరించిన పార్వతీదేవి ఈ క్షేత్రంలో శ్రీ కామాక్షితాయిగా కొలువుదీరినట్లు స్థలపురాణం చెబుతోంది.

ప్రచారంలో ఉన్న మరో గాథ (ఇంద్రుడి విజయం)

• వృషపర్వుడి పీడ: పూర్వం వృషపర్వుడు అనే రాక్షసుడు వరాలు పొంది లోక కంటకుడై ప్రజలను పీడించడం మొదలుపెట్టాడు. చివరికి దేవతలపై దండెత్తాడు.

• ఇంద్రుడు పలాయనం: స్వర్గ లోకాధిపతి అయిన దేవేంద్రుడు వృషపర్వుడి చేతిలో ఓడిపోయి, తన పరివారంతో సహా స్వర్గలోకం వదిలి హిమాలయాలకు వెళ్లి కాలం గడిపాడు.

• కామాక్షితాయి ఆరాధన: చివరకు ఇంద్రుడు శ్రీ కామాక్షితాయి మహిమను గురించి విని, శచీదేవి సమేతుడై జొన్నవాడకు చేరుకుని అమ్మవారిని ఆరాధించాడు.

• స్వర్గ లోకం పునఃప్రాప్తి: కామాక్షితాయి అనుగ్రహంతో ఇంద్రుడు తిరిగి స్వర్గలోకంపై దండెత్తి, వృషపర్వుని ఓడించి, తిరిగి తన స్వర్గలోకాన్ని పొందినట్లు తెలుస్తోంది.

చరిత్ర, రాజపోషణ & కశ్యప తీర్థం

ఆలయ చరిత్ర మరియు పోషణ

• నిర్మాణ కాలం: ఈ ఆలయం పల్లవుల కాలంలో నిర్మించబడినట్లుగా తెలుస్తోంది. ఇది ఆలయ ప్రాచీనతకు నిదర్శనం.

• రాజవంశాల కృషి: పల్లవులతో పాటు, చోళులు మరియు ఆంధ్రదేశాన్ని పరిపాలించిన ఇతర వివిధ రాజవంశాలకు చెందిన చక్రవర్తులు కూడా ఆలయ అభివృద్ధికి కృషి చేశారు.

• విశేష అభివృద్ధి: ముఖ్యంగా నెల్లూరు ప్రాంతాన్ని పరిపాలించిన రాజవంశాల కాలంలో, మరియు తరువాత విజయనగర చక్రవర్తుల కాలంలో ఈ ఆలయం విశేషంగా అభివృద్ధి చెందింది.

కశ్యప తీర్థం (పెన్నా నది) మహిమ

• తీర్థం స్థానం: జొన్నవాడలో కామాక్షితాయి అమ్మవారి ఆలయం పక్కనే పెన్నా నది ప్రవహిస్తోంది.

• నామకరణం: ఈ తీర్థానికి కశ్యప తీర్థం అని పేరు. (పూర్వం కశ్యప మహర్షి ఇక్కడ యజ్ఞం చేసినందున).

• విశ్వాసం: అత్యంత మహిమాన్వితమైన ఈ కశ్యప తీర్థంలో స్నానం చేస్తే భక్తుల సకల పాపాలు హరించుకుపోతాయని భక్తుల ప్రగాఢ విశ్వాసం.

మహాకవి తిక్కనతో అనుబంధం

• మహాభారత రచన: కవిత్రయములో ఒకరైన మహాకవి తిక్కన ఈ తీర్థంలో స్నానమాచరించి, ఇక్కడి దైవ అనుగ్రహంతో మహాభారత రచన పూర్తి చేసినట్లుగా చెప్పబడుతోంది.

• సోమయాజి: అంతేకాకుండా, తిక్కన ఈ ప్రాంతంలో యజ్ఞం చేసి తిక్కన సోమయాజిగా మారారని ప్రతీతి.

నిర్మాణ, దర్శన మరియు ఉత్సవ విశేషాలు

ఆలయ నిర్మాణం మరియు దర్శన క్రమం

• స్థానం: పవిత్ర పెన్నా నది ఉత్తర తీరాన శిల్పకళా శోభితంగా ఈ ఆలయం దర్శనమిస్తుంది.

• ప్రవేశం: తూర్పు ముఖంగా ఉండే ప్రధాన ద్వారంపై రాజగోపురం ఉంది.

• ప్రధాన మండపం: ప్రధాన ఆలయానికి ఎదురుగా విశాలమైన మండపంలో బలిపీఠం, ధ్వజస్తంభం ఉన్నాయి.

• రంగమండపం: ప్రధాన ఆలయం విశాలమైన రంగమండపాన్ని కలిగి ఉంది, దీనిలో వరుసగా ఉప-ఆలయాలు ఉన్నాయి.

ప్రధాన దేవతామూర్తులు

దేవాలయం	దైవం	విశేషం
తొలిపూజ	శ్రీ వినాయకుడు	భక్తులు ముందుగా వినాయకుడి ఆలయాన్ని దర్శించుకుంటారు.
ఉప-ఆలయం	శ్రీ సుబ్రహ్మణ్య స్వామి	వల్లీ దేవసేనా సమేతుడై ప్రత్యేక ఆలయంలో కొలువై ఉంటారు.
ప్రధాన ఆలయం	శ్రీ మల్లికార్జున స్వామి	సుబ్రహ్మణ్య స్వామి ఆలయం ప్రక్కనే లింగ రూపంలో కొలువుదీరి అభిషేకాలు అందుకుంటారు.
క్షేత్ర ప్రధాన దేవత	శ్రీ కామాక్షితాయి అమ్మవారు	స్వామివారి కుడివైపున ఉన్న గర్భాలయంలో అమ్మవారు కొలువై ఉన్నారు.

శ్రీ కామాక్షితాయి దర్శనం

• ఆలయ నిర్మాణం: అమ్మవారి ఆలయం ముఖమండపం, అంతరాలయం, గర్భాలయాలను కలిగి ఉంది.

• మూలవిరాట్టు: గర్భాలయంలో శ్రీ కామాక్షితాయి అమ్మవారు స్థానక భంగిమలో (నిలుచుని) చతుర్భుజాలతో దర్శనమిస్తారు.

• ప్రత్యేక దర్శనం: అమ్మవారి మూలవిరాట్టు ఎత్తు తక్కువగా ఉండటం, అలాగే గర్భాలయ ద్వారం కూడా అంత ఎత్తులో లేకపోవడం వల్ల, భక్తులు రంగమండపంలో కూర్చుని కూడా అమ్మవారిని దర్శించుకోవచ్చు.

ఆదిశంకరాచార్యుల అనుబంధం

• విగ్రహం: అమ్మవారి ఆలయం కుడివైపున ఆదిశంకరాచార్యులవారి విగ్రహం దర్శనమిస్తుంది.

• శ్రీచక్ర ప్రతిష్ఠ: ఆదిశంకరాచార్యులవారు ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించి, శ్రీ కామాక్షితాయిని పూజించి, ఇక్కడ శ్రీచక్రాన్ని ప్రతిష్ఠించినట్లు చెబుతారు.

ఇతర దర్శనీయ స్థలాలు మరియు ఉత్సవాలు

• ఇతర దైవాలు: ఆలయ ప్రాంగణంలో శ్రీ అన్నపూర్ణాదేవి సమేత విశ్వేశ్వర స్వామి, నవగ్రహ మండపం, మరియు వాహన మండపం వంటి వాటిని భక్తులు దర్శించుకోవచ్చు.

• బ్రహ్మోత్సవాలు: ప్రతి సంవత్సరం వైశాఖ మాసంలో పదకొండు రోజులపాటు బ్రహ్మోత్సవాలు కన్నుల పండువగా జరుగుతాయి. ఈ ఉత్సవాల్లో వివిధ వాహన సేవలు, రథోత్సవం, అమ్మవారి కల్యాణం ముఖ్యమైనవి.

• దేవీ నవరాత్రులు: ఆశ్వీయుజ మాసంలో దేవీ నవరాత్రుల సందర్భంగా ప్రత్యేక పూజలు, అలంకారాలు, ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు.

రవాణా మరియు వసతి

• దూరం: జొన్నవాడ ఆంధ్రప్రదేశ్, నెల్లూరు పట్టణానికి సుమారు 15 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.

• వసతి: భక్తుల సౌకర్యార్థం జొన్నవాడలో ప్రత్యేక భవనాలు మరియు వసతి సౌకర్యం లభిస్తుంది.