Rameswaram Jyotirlinga Temple: రామేశ్వరం జ్యోతిర్లింగం – శ్రీరాముని భక్తి చిహ్నం

 

రామేశ్వరం శివకేశవుల అనుబంధానికి, ధర్మాచరణకు మరియు భక్తికి నిదర్శనంగా నిలిచే దక్షిణ భారత మహాక్షేత్రం.

క్షేత్ర వివరాలు

• జ్యోతిర్లింగం: ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగ క్షేత్రాల్లో దక్షిణ భారతదేశంలో వెలసిన మహాక్షేత్రం.

• స్వామి: ఈ క్షేత్రంలో శివుడు రామనాథస్వామిగా పూజలందుకుంటున్నాడు.

• స్థానం: తమిళనాడు రాష్ట్రంలోని మండపంకు సమీపంలో వెలసిన ఒక ద్వీపం.

• చారిత్రక అంశం: ఇది భారత మాజీ రాష్ట్రపతి డా. అబ్దుల్ కలాం స్వస్థలం.

• దర్శనం: రామేశ్వరంలో శ్రీరాముడు, సీతాదేవి ప్రతిష్టించిన శివలింగాలను దర్శించుకోవచ్చు.

క్షేత్ర విశిష్టత - స్థల పురాణం

• వనవాసం: దశరథ మహారాజు జ్యేష్ఠ పుత్రుడు శ్రీరాముడు పితృవాక్య పరిపాలన కోసం 14 సంవత్సరాలు సీతాదేవి, లక్ష్మణుడితో కలిసి దండకారణ్యంలో వనవాసం చేస్తాడు.

• సీతాపహరణం: ఆ సమయంలో రావణాసురుడు కపట వేషంలో సీతాదేవిని అపహరిస్తాడు.

• అన్వేషణ: సీతను అన్వేషిస్తూ శ్రీరాముడు కిష్కింధకు చేరుకుంటాడు. అక్కడ వానరరాజు సుగ్రీవునితో మైత్రి చేస్తాడు.

• హనుమంతుని పాత్ర: శ్రీరాముడు హనుమంతుని సీత జాడ తెలుసుకోమని పంపుతాడు. హనుమంతుడు లంకలో ఉన్న సీతను కనిపెట్టి రాముని ఆనవాలు ఇచ్చి, ధైర్యం చెప్పి శ్రీరాముని వద్దకు వచ్చి సీత క్షేమంగా ఉందన్న వార్తను తెలుపుతాడు.

• రామసేతువు నిర్మాణం: అప్పుడు శ్రీరాముడు వానరుల సాయంతో రామేశ్వరం నుంచి సముద్రంపై రామసేతువును నిర్మిస్తాడు.

• విజయం: రావణాసురుని సంహరించి సీతతో కలిసి క్షేమంగా తిరిగి వస్తాడు.

రామేశ్వరంలో శివలింగ ప్రతిష్ఠాపన

రావణ సంహారం తర్వాత శ్రీరాముడు బ్రహ్మ హత్యా దోష నివారణ కోసం రామేశ్వరంలో శివలింగ ప్రతిష్ఠ చేసి, ఆరాధించాడు. ఈ క్షేత్రంలో రెండు శివలింగాలు ఉండటం విశేషం.

బ్రహ్మ హత్యా దోష నివారణ

• దోష కారణం: రావణ సంహారం తరువాత, రావణుడు బ్రాహ్మణుడు కావడం వల్ల, శ్రీరాముడు బ్రహ్మ హత్యా దోషం నుంచి విముక్తి పొందటానికి శివలింగాన్ని ప్రతిష్టించి పూజించాలని సంకల్పిస్తాడు.

• హనుమంతుని నియోగం: అందుకోసం హిమాలయాల నుంచి శివలింగాన్ని తెమ్మని హనుమంతుని పురమాయిస్తాడు.

రెండు శివలింగాల ప్రతిష్ఠ

• సైకత లింగం (రామలింగం): హనుమంతుడు రావడం ఆలస్యం అయ్యేసరికి రాముడు సీతాదేవితో కలిసి సముద్రం ఒడ్డున ఇసుకతో సైకత లింగాన్ని తయారు చేసి ఆ లింగానికి పూజలు చేస్తాడు.

• విశ్వ లింగం: ఇంతలో హనుమంతుడు హిమాలయాల నుంచి శివలింగం తేవడంతో ఆ లింగాన్ని కూడా ప్రతిష్టించి పూజిస్తారు.

• విశేషం: ఈ విధంగా ఈ క్షేత్రంలో రెండు శివలింగాలు ఉండడం విశేషం.

శివలింగాల నామధేయాలు మరియు పూజా క్రమం

శివలింగం	ప్రతిష్ఠించిన వారు	నామం
ఇసుక లింగం	శ్రీరాముడు, సీతాదేవి	సైకత లింగం
హిమగిరి లింగం	హనుమంతుడు	విశ్వ లింగం

రాముని ఆదేశం: రామేశ్వర క్షేత్రానికి వచ్చిన భక్తులు ముందుగా విశ్వ లింగాన్ని పూజించాలని శ్రీరాముడు ఆదేశించినట్లుగా ఆలయ స్థల పురాణం ద్వారా తెలుస్తోంది.

ఆలయ విశేషాలు మరియు 22 తీర్థాలు

రామేశ్వరం ఆలయం దాని ద్రవిడ నిర్మాణ శైలి, ప్రపంచంలోనే అతి పొడవైన నడవాలు మరియు పురాణ ప్రాముఖ్యత కలిగిన 22 తీర్థాలతో అసాధారణమైన ఆధ్యాత్మిక క్షేత్రంగా ప్రసిద్ధి చెందింది.

ఆలయ నిర్మాణం

• శైలి: ఆలయం ద్రవిడ సంప్రదాయంలో నిర్మించబడింది.

• ప్రహరీ మరియు గోపురాలు: ఆలయం చుట్టూ పెద్ద ప్రహరీ గోడ ఉంటుంది. ఆలయ గోపురాలు ఎంతో ఎత్తుగా ఉంటూ ఆనాటి నిర్మాణ శైలికి అద్దం పడతాయి.

• ప్రపంచ రికార్డు: ఆలయ లోపల నిర్మించిన నడవాలు (కారిడార్స్) ప్రపంచంలోనే అతి పొడవైన కారిడార్‌లుగా విశిష్ట స్థానం పొందాయి.

• చొక్కటన్ మండపం: ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉత్సవమూర్తులు వేంచేసి ఉండే మండపాన్ని చొక్కటన్ మండపం అంటారు. ఈ మండపం చదరంగం ఆకారంలో ఉండడం వల్ల ఈ పేరు వచ్చిందని అంటారు.

తీర్థ రాజం (22 తీర్థాలు)

• విశేషం: రామేశ్వరం ద్వీపంలో అనేక తీర్థాలు ఉండగా, ఒక్క రామనాథస్వామి ఆలయంలోనే 22 తీర్థాలు (చిన్న చిన్న బావుల వలె) ఉండడం విశేషం.

• భక్తుల ఆచారం: రామేశ్వర క్షేత్ర దర్శనానికి వచ్చే భక్తులు తప్పనిసరిగా ఈ 22 తీర్థాల్లో స్నానం చేస్తారు.

• పవిత్రత: పురాణాల ప్రకారం ఈ 22 తీర్థాల్లో స్నానం చేస్తే నియమనిష్టలతో తపస్సు చేసిన ఫలం లభిస్తుందని విశ్వాసం.

• అద్భుత లక్షణాలు:

  • సముద్రానికి సమీపంలో ఉన్నా ఈ బావుల్లోని నీరు తియ్యగా ఉండడం విశేషం.

  • అంతేకాదు, ఒక్కో బావి నీరు ఒక్కో రుచితో ఉండడం ఆశ్చర్యపరుస్తుంది.

సముద్ర సామీప్యత

• సముద్రం: ఆలయానికి అతి సమీపంలోనే సముద్రం ఉండడం విశేషం. అయితే ఇక్కడ సముద్రం అలలు లేకుండా ప్రశాంతంగా ఉంటుంది.

ఆలయ ప్రాంగణంలోని ఉపాలయాలు

రామేశ్వరం ప్రధాన క్షేత్రం రామనాథస్వామికి నిలయమైనప్పటికీ, ఈ ప్రాంగణంలో అనేక ఇతర ఉపాలయాలు మరియు దేవతా మూర్తులు భక్తులకు దర్శనమిస్తాయి.

ప్రధాన దేవతలు

• ప్రధాన మందిరం: అరుళ్మిగు రామనాథస్వామి జ్యోతిర్లింగంగా విరాజిల్లుతున్నాడు.

• అమ్మవారు: ఇక్కడ అమ్మవారు పర్వతవర్ధిని పేరుతో వెలసి ఉన్నారు. భక్తులు అమ్మవారి ఉపాలయాన్ని కూడా తప్పక దర్శించుకుంటారు.

ఇతర ఉపాలయాలు మరియు మూర్తులు

ఆలయ ప్రాంగణంలో భక్తులు దర్శించుకోదగిన వివిధ దేవతా మూర్తులు:

• శివ పరివారం:

  • విశ్వేశ్వరుడు

  • విశాలాక్షి

  • నటరాజు

• వైష్ణవ మూర్తులు:

  • విష్ణుమూర్తి

  • మహాలక్ష్మి

• ఇతర దేవతలు:

• సంతాన సౌభాగ్య గణపతి

• వల్లీదేవసేన సమేత కార్తికేయుడు

• నవగ్రహ మండపం

ఇతర దర్శనీయ స్థలాలు

రామేశ్వరం, కేవలం ఒక జ్యోతిర్లింగ క్షేత్రంగానే కాక, దాని చుట్టూ ఉన్న చారిత్రక వారసత్వం మరియు అద్భుతమైన భౌగోళిక ప్రదేశాల కారణంగా భక్తులకు ఒక గొప్ప అనుభూతిని అందిస్తుంది.

భౌగోళిక విశేషాలు

• ఇతర నామం: రామేశ్వరానికి పంబన్ ద్వీపమనే పేరు కూడా ఉంది.

• పాక్ జలసంధి: ఇక్కడ పాక్ జలసంధి భారత్, శ్రీలంకను వేరు చేస్తుంది.

• అనుభూతి: ఒకవైపు సముద్రం, మరోవైపు పచ్చని ప్రకృతి సోయగాల మధ్య వెలసిన రామేశ్వర క్షేత్ర దర్శనం భక్తులకు ఆధ్యాత్మిక అనుభూతిని అందిస్తుంది.

రామసేతు

• నిర్మాణం: త్రేతాయుగంలో శ్రీరాముడు నిర్మించినట్లుగా చెబుతున్న రామసేతు ఇప్పటికీ ఇక్కడి సముద్ర గర్భంలో ఉండడం విశేషం.

• దర్శనం: రామేశ్వర ద్వీపంలో చివరి ప్రదేశమైన ధనుష్కోటి వద్దకు వెళితే, ధనుష్కోటి నుంచి శ్రీలంకలోని తలైమన్నార్ వరకు నిర్మించిన రామసేతు భాగాలను చూడవచ్చు.

సహస్ర శివలింగాలు

• విశేషం: ఆలయం ప్రాకారాల్లో భక్తులు నడిచేటప్పుడు మహర్షులు ప్రతిష్ఠించిన 108 శివలింగాలను చూసి మంత్రముగ్ధులవుతారు. (సాధారణంగా ఈ సంఖ్యను సహస్ర శివలింగాలు లేదా 1000 శివలింగాలు అని కూడా స్థానికంగా వ్యవహరిస్తారు, 108 అనేది కనీస దర్శన సంఖ్య కావచ్చు).

అదనపు ఆకర్షణలు మరియు రవాణా

రామేశ్వరం తన భౌగోళిక మరియు నిర్మాణ అద్భుతాలతో భక్తులను ఆకర్షించడమే కాక, సులభంగా చేరుకోవడానికి రవాణా సౌకర్యాలను కూడా కలిగి ఉంది.

ఆంజనేయ స్వామి విగ్రహం

• విశేషం: ఆలయ ప్రాంగణంలో అతిపెద్ద ఆంజనేయ స్వామి విగ్రహం ఉంటుంది.

• ప్రత్యేకత: ఈ ఆంజనేయుడు శ్రీలంకవైపు చూస్తున్నట్లుగా ఉండడం విశేషం. (సీతాదేవిని కనుగొన్న తర్వాత, ఆయన ఆమె గురించి ఆలోచిస్తూ లంక వైపు చూస్తున్నట్లుగా భావిస్తారు.)

బ్రిటిష్ వారి అద్భుత వారధి (పంబన్ వంతెన)

• నిర్మాణం: 1914లో బ్రిటిష్ వారు మండపం నుంచి రామేశ్వర ద్వీపం వరకు రైలుమార్గాన్ని నిర్మించారు.

• ప్రాముఖ్యత: ఆ రోజుల్లోని ఇంజనీరింగ్ ప్రతిభకు ఈ వారధి అద్దం పడుతుంది. (ఇది ప్రసిద్ధి చెందిన పంబన్ వంతెన.)

ఎలా చేరుకోవాలి?

• రైలు మార్గం: రామేశ్వరానికి రైలు మార్గం ద్వారా కూడా సులభంగా చేరుకోవచ్చు.

• విమాన మార్గం:

  • రామేశ్వరానికి సమీపంలో మధుర విమానాశ్రయం ఉంది.

  • అక్కడ నుంచి వాహనాల్లో రామేశ్వరానికి సులువుగా చేరుకోవచ్చు.