Mondays in Karthika Masam: శివుని అనుగ్రహానికి మార్గం: కార్తిక సోమవారం ఆచారాలు

కార్తీక సోమవారం విశిష్టత

• శివునికి ప్రీతికరమైన రోజు: కార్తీక మాసంలో సోమవారం అని వలుచుకోవడం వెయ్యిసార్లు శివుడిని తలచినంత పుణ్యంగా భావిస్తారు. దీన్నిబట్టి కార్తీక సోమవారం శివుడికి అత్యంత ప్రీతికరమైన రోజని స్పష్టమవుతోంది.

• అధిక ఫలం: ఆ రోజు చేసిన పూజలు, అభిషేకాలు, దానాలకు ఈశ్వరుడు అధికంగా సంతుష్టుడై, భక్తుల సర్వ అభీష్టాలను తీరుస్తాడు.

• ముక్తి: కార్తీక సోమవారం నాడు చేసే శివనామస్మరణ భక్తులకు సద్యోముక్తిని (వెంటనే మోక్షాన్ని) కలిగిస్తుంది.

కార్తీక సోమవారం వ్రత విధానం

కార్తీక సోమవారం రోజున శివుని అనుగ్రహం కోసం ఈ నియమాలను పాటించడం అత్యంత శుభప్రదం:

1. స్నానం మరియు తర్పణం

• నదీ స్నానం: ఆ రోజు తెల్లవారుజామునే నదిలో మూడు మునకలు వేయడం ఉత్తమం.

• సంకల్పం: సంకల్పంతో, అఘమర్షణ మంత్రయుక్తంగా స్నానం పూర్తి చేయాలి.

• తర్పణాలు: స్నానం తర్వాత సూర్యునికి మరియు పితృదేవతలకు తర్పణాలు ఇవ్వాలి.

2. శివారాధన మరియు ఉపవాసం

• శివాభిషేకం: శక్తి మేరకు శివాభిషేకం చేయాలి.

• ఉపవాసం (నక్తవ్రతం): పగలంతా ఉపవాసం చేసి, నక్షత్ర దర్శనం అయ్యేంతవరకు శివారాధన కొనసాగించాలి. కార్తీక మాసంలో సోమవారం నాడు నక్తవ్రతం (ఒంటిపొద్దు భోజనం చేయడం) ఆచారం. నక్షత్ర దర్శనం అయ్యాక ఉపవాసాన్ని విరమించాలి.

• దీపారాధన: ఈ మాసంలో ప్రతి సంధ్యాకాలంలో ఆవునేతితో దీపం వెలిగిస్తే మరింత పుణ్యప్రదాయకం.

3. కార్తీక సోమవారం ఏకాదశి వస్తే...

కార్తీక సోమవారం నాడు ఏకాదశి తిథి కలిసి వస్తే, ఆ రోజున:

• ఉపవాసం: రోజంతా ఉపవాసం ఉండాలి.

• జాగరణ: రాత్రంతా జాగరణ చేయాలి.

• ద్వాదశి పూజ: ఉదయమే ద్వాదశి ఘడియల్లో పూజ చేయాలి.

• దానం: శక్తి కొద్దీ అన్న సమారాధన (అన్నదానం) చేయాలి.

4. ఉపవాసం వెనుక ఆరోగ్య రహస్యం

కార్తికం చలికాలం కావడం చేత, ఈ కాలంలో మానవులకు ఆహారం అరుగుదల (జీర్ణశక్తి) మందంగా ఉంటుంది. కాబట్టి, ఈ కాలంలో ఆహారం తినకుండా ఉపవాసం ఉండి రాత్రి భుజించాలంటారు, ఇది ఆరోగ్యానికి కూడా మంచిదని చెబుతారు.

సోమవార వ్రత కథ మరియు మహత్యం

1. శివుడు పార్వతికి బోధించిన వ్రతం

ఒకసారి ఆకాశ మార్గాన విహరిస్తుండగా, పార్వతీదేవి పరమేశ్వరుణ్ణి "కులమత బేధాలు లేకుండా, శాస్త్ర సమ్మతంగా, ఆచంద్రతారార్కం మానవులకు శుభఫలాలను అందించే వ్రతం ఏదైనా ఉందా?" అని అడిగింది. దానికి శివుడు సమాధానంగా సోమవార వ్రతాన్ని బోధించాడు.

"ప్రదోషకాలం వరకూ ఉపవాసం చేసి, అభిషేక అర్చనలతో సోమవారం నన్ను పూజించినవారికి సమస్త శుభఫలాలు సమకూరుతాయి" అని శివుడు బోధించాడు.

2. వశిష్ఠుడు - జనకమహారాజు వృత్తాంతం

ఈ వ్రత మాహాత్మ్యాన్ని గురించి వశిష్ఠ మహర్షి జనక మహారాజుకు తెలియజేశాడు. కార్తిక పురాణంలో ఈ సోమవార వ్రత కథ చాలా ప్రముఖమైనది.

3. మిత్రశర్మ - స్వాతంత్య్ర నిష్టురి కథ

మిత్రశర్మ, స్వాతంత్య్ర నిష్టురి అనే దంపతుల కథ ఈ వ్రత శక్తిని తెలియజేస్తుంది:

• పాపం: నిష్టురి తన భర్త మిత్రశర్మను నిద్రలో ఉండగా చంపిన పాపానికి నరకంలో శిక్ష అనుభవించి, తరువాత కుక్కగా జన్మించింది.

• పుణ్యఫలం: ఆ కుక్క ఆకలితో అలమటిస్తూ తిరుగుతుండగా, ఒక శ్రోత్రియ బ్రాహ్మణుడు కార్తిక సోమవార వ్రతాన్ని ఆచరించి, బయట పెట్టిన బలి అన్నాన్ని తినేసింది.

• ముక్తి: ఆత్మజ్ఞాన సంపన్నుడైన ఆ బ్రాహ్మణుడు తన సోమవార వ్రత ఫలాన్ని ఆ కుక్కకు ధారపోయగా, ఆ కుక్కకు ముక్తి లభించి శివసాన్నిధ్యానికి చేరుకుంది.

కార్తీక సోమవార వ్రత పద్ధతులు

కార్తీక సోమవారం నాడు ఉపవాసం ఉండటానికి శివపురాణం ఆరు విభిన్న పద్ధతులను చెబుతోంది. ఈ ఆరు విధానాలలో కనీసం ఒక్కటైనా ఆచరించడం శ్రేయస్కరం.

వ్రత విధానం	పాటించాల్సిన నియమం
ఉపవాసం (పూర్తి)	పగలంతా భోజనం చేయకుండా, సాయంత్రం వేళ శివాభిషేకం చేసి, నక్షత్ర దర్శనం అయ్యాక తुलసి తీర్థాన్ని మాత్రమే సేవించడం.
ఏకభుక్తం	ఉదయం యథా ప్రకారం స్నాన, దాన, జపాలను చేసి, మధ్యాహ్న భోజనం చేసి, రాత్రికి తీర్థాన్ని మాత్రం స్వీకరించడం.
నక్తం	పగలంతా ఉపవాసంతో గడిపి, నక్షత్ర దర్శనం చేసిన తర్వాత భోజనం చేయడం.
అయాచితం	తమకు తాము భోజనం కోసం ప్రయత్నించకుండా, ఎవరైనా పిలిచి భోజనం పెడితే తినవచ్చు.
తిలాదానం	ఇవేవీ చేయలేని వారు కార్తీక సోమవారం నువ్వులు దానం (తిలాదానం) చేసినా సరిపోతుంది.