Ekadasi Importance: ఏకాదశి మహిమ | ఏకాదశి రోజు ఏమి చేయాలి | ఏకాదశి రోజు ఏమి తినాలి | ఏకాదశి వ్రత ఫలితాలు

 

ఏకాదశి తిథి శ్రీ మహావిష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతికరమైనదిగా మరియు సమస్త పాపాలను హరించేదిగా పురాణాలు వర్ణిస్తున్నాయి.

ఏకాదశి విశిష్టత మరియు ఫలం

• పరమ పవిత్రం: ఏకాదశి తిథి పరమ పవిత్రమైనదిగా వర్ణించబడింది, ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించడం పరమ శ్రేష్ఠమైన కార్యం.

• పునర్జన్మ రాహిత్యం: ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించిన వారికి పునర్జన్మ ఉండదు అని, వైకుంఠ లోకం ప్రాప్తిస్తుంది అని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.

ఏకాదశి సంభవించే రోజులు

• సంఖ్య: ప్రతి నెలలో రెండు ఏకాదశీలు వస్తాయి. అంటే సంవత్సరంలో సాధారణంగా ఇరవై నాలుగు ఏకాదశీలు సంభవిస్తాయి.

• అధిక మాసం: అధిక మాసం వచ్చిన సంవత్సరంలో ఇరవై ఆరు ఏకాదశీలు సంభవిస్తాయి.

వ్రతాచరణ నియమాలు

• ఆచరించేవారు: ఈ వ్రతాన్ని అందరూ ఆచరించవచ్చు.

• వినాయితీ: 80 ఏళ్లు దాటిన వృద్ధులు, చిన్న పిల్లలు, అనారోగ్యంతో బాధపడే వారు ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించక పోయినా దోషం లేదు.

• ఇతర నామాలు: ఏకాదశిని హరి వాసరం, మాధవ తిథి అనే పేర్లతో కూడా పిలుస్తారు.

ఉపవాసం యొక్క అర్థం

• ఉపవాసం అర్థం: ఈ రోజు ఉపవాసం చేయాలి అంటే అర్థము (ఉప = దగ్గరగా, వాసం = నివసించడం) "భగవంతుడికి దగ్గరగా వసించడము" అని.

• ముఖ్య ప్రయోజనం: ఈ వ్రత ముఖ్య ప్రయోజనం సమస్త ఇంద్రియాల ద్వారా శ్రీహరిని సంపూర్తిగా ప్రసన్నుని చేయడమే.

ఏకాదశి వ్రతం: సంపూర్ణ విధానం

ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఆచరించడంలో ముఖ్యంగా మూడు రోజులు (దశమి, ఏకాదశి, ద్వాదశి) పవిత్ర నియమాలను పాటించడం తప్పనిసరి.

1. దశమి నాడు (వ్రత ఆరంభం)

• నియమం: వ్రతానికి ముందు రోజు అంటే దశమి నాటి రాత్రిపూట ఉపవాసం ఉండాలి (అనగా సాత్వికాహారం తీసుకొని, భోజనం త్వరగా ముగించడం లేదా నిరాహారంగా ఉండటం).

2. ఏకాదశి నాడు (ప్రధాన వ్రతం)

• నిద్ర/పూజ: తెల్లవారుజామునే బ్రాహ్మీ ముహూర్తంలో నిద్రలేచి, కాల కృత్యాలు పూర్తిచేసుకుని ఇంట్లో పూజ చేసి ఆలయం దర్శించాలి.

• పఠనం/శ్రవణం: ఈ రోజు భగవద్గీత, భాగవతం శ్రవణం చేయాలి. అలాగే ఏకాదశి వ్రత మహత్యం తప్పక చదవాలి లేదా వినాలి.

• జపం: ఈ రోజు "హరే రామ హరే కృష్ణ" అనే మహామంత్రం జపం చేయాలి.

• ఉపవాసం: ఈ రోజు పూర్తి ఉపవాసం ఉండటం శ్రేష్ఠం.

3. ద్వాదశి నాడు (వ్రత పారణ)

ఏకాదశి రోజు ఉపవాసం ఎంత ముఖ్యమో, ద్వాదశి రోజు ఉపవాసాన్ని ముగించడం (పారణ) అంతే ముఖ్యం. దీనికి శాస్త్రంలో నిర్దేశించిన సమయాలు ఉంటాయి.

• ప్రసాద నివేదన: ద్వాదశి రోజున వరి, గోధుమలతో చేసిన ప్రసాదాన్ని భగవంతునికి తులసి వేసి నివేదన చేయాలి.

• పారణ: ఆ ప్రసాదాన్ని స్వీకరించడం ద్వారా ఉపవాసాన్ని విరమించాలి. ఈ పారణ (వ్రత విరమణ) అనేది ద్వాదశి తిథి ముగియక ముందే చేయాలి.

ఆహార నియమాలు

ఏకాదశి రోజున పాటించాల్సిన ముఖ్యమైన ఆహార నియమాలు:

తినకూడనివి (నిషిద్ధ ఆహారం)

• ధాన్యాలు: బియ్యం, గోధుమలు పూర్తిగా నిషిద్ధం.

  పురాణ ఆదేశం: ఏకాదశి రోజు అన్నం తినకూడదు అని శాస్త్రాలు, పురాణాలు ఘోషిస్తున్నాయి.

• పప్పులు: పప్పులు, బఠానీలు, చిక్కుళ్లు వంటివి తినకూడదు.

• మసాలాలు: మసాలా దినుసులు, రవ్వ, శనగపిండి, తేనె, ఆవాలు, మెంతులు, పోపు వాడకూడదు.

తినదగినవి (ఫలహారాలు)

ఈ ఆహారాలు తీసుకోవడం వ్రతభంగం కాదు అని మహాభారతం చెబుతుంది:

• పండ్లు, కూరగాయలు: పండ్లు, కూరగాయలు తినవచ్చు.

  • కూరగాయలు: ఆలుగడ్డ, గుమ్మడికాయ, దోసకాయ తినవచ్చు.

  • పండ్లు: బొప్పాయి పండు, పనసపండు, మరియు అన్ని రకాల పండ్లు తినవచ్చు.

• పాలు/కొబ్బరి: పాల పదార్థాలు (పాలు, పెరుగు) మరియు కొబ్బరికాయ తినవచ్చు.

• నట్స్ (గింజలు): బాదంపప్పు, జీడిపప్పు, వేరుశెనగలు ఆహారంగా తీసుకోవచ్చు.

• పోపు రహిత ద్రవ్యాలు: నెయ్యి, వేరుశెనగ, అల్లం, పచ్చిమిర్చి వాడవచ్చు.

ఉపవాసంలో రకాలు

ఏకాదశి రోజు ఉపవాసంలో భక్తులు పాటించే వివిధ పద్ధతులు:

• నిరాహార దీక్ష: కఠిన ఉపవాసం చేసే వారు నీరు కూడా తాగరు.

• జల వ్రతం: కొంత మంది కేవలం నీరు మాత్రమే తాగుతారు.

• ఫలహారం: పండ్లు, కూరగాయలు, నట్స్ వంటివి తీసుకునే వారు రోజుకు ఒకసారి లేదా రెండుసార్లు మాత్రమే తినాలి.

చేయకూడని నియమాలు

ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఆచరించే భక్తులు మూడు రోజులు (దశమి, ఏకాదశి, ద్వాదశి) తప్పక పాటించాల్సిన నియమాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

శారీరక నియమాలు

• క్షవరం/గోళ్లు: ఏకాదశి నాడు క్షవరం చేసుకోవడం (గడ్డం గీసుకోవడం) మరియు గోళ్లు తీసుకోవడం నిషిద్ధం.

ఆధ్యాత్మిక నియమాలు

• బ్రహ్మచర్యం: దశమి, ఏకాదశి, ద్వాదశి — ఈ మూడు రోజులు తప్పనిసరిగా బ్రహ్మచర్యం పాటించాలి.

ఏకాదశి వ్రతమహిమ: సకల పాప విముక్తి

ఏకాదశి వ్రతం అనేది మానవ జీవితానికి ఒక దివ్య ఔషధం లాంటిదిగా పురాణాలు వర్ణిస్తున్నాయి.

• సమస్యల విముక్తి: ఈ వ్రతం మహారోగాలను నయం చేస్తుంది. జీవితంలో వచ్చే సమస్యలు తొలగిపోయి శాంతి చేకూరడానికి ఈ వ్రతం పరమ ఔషధం వంటిది.

• పాపక్షయం: భక్తితో ఈ వ్రతాన్ని ఆచరిస్తే, సమస్త పాపాల నుండి విముక్తి లభిస్తుంది. అంతేకాక, నూరు జన్మల పాపం కూడా క్షణంలో నశిస్తుంది.

• సంసార బంధాలు: సంసారం అనే విషసర్పం కాటు నుండి కూడా మనిషి బయటపడతాడు.

వైకుంఠ ప్రాప్తి

ఏకాదశి వ్రతం ఆచరించడం ద్వారా భక్తులకు లభించే అత్యున్నత ఫలం:

• నిత్య ఆచరణ: నెలలో రెండు ఏకాదశులు శ్రద్ధగా పాటించే భక్తులు నేరుగా వైకుంఠాన్ని చేరుకుంటారు.

• ఫల సారం: ఒక ఏకాదశి తిథి అయిన యథావిధిగా పాటిస్తే, అతడు ఆ తర్వాత దానాలు గానీ, తపస్సులు గానీ, తీర్థయాత్రలు గానీ చేసే అవసరమే ఉండదు. ఎందుకంటే ఏకాదశి వ్రత ఆచరణే ఈ అన్ని పుణ్య ఫలాలను అందిస్తుంది.

ఉపవాసం: ముఖ్య ఉద్దేశం

ఏకాదశి వ్రతంలో ఆచరించే ఉపవాసం అనేది కేవలం శారీరక నియమం మాత్రమే కాదు, ఇది ప్రధానంగా ఆధ్యాత్మిక ఉద్దేశ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది.

ఉపవాసం యొక్క లక్ష్యం

ఉపవాసం యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశం:

• భగవంతుడిపై ఏకాగ్రత: కేవలం తినకుండా ఉండడమే కాదు, గోవిందుని గురించి వినడానికి, కీర్తించడానికి మరింత సమయం వినియోగించడమే ఈ ఉపవాసం యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశం.

• నియంత్రణ: ఈ రోజు సకల పాపకర్మలకు దూరంగా ఉండాలి.

• భక్తికి ప్రాధాన్యత: గృహ సంబంధ కార్యాలను పక్కనపెట్టి, ఇంద్రియ భోగాలను విడిచిపెట్టి ఉపవాసం ఉంటూ భగవంతునికి దగ్గరగా నివసించవలెను (ఉప+వాసం).

ఏకాదశి ఉపవాసం వల్ల కలిగే అపార ప్రయోజనాలు

ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఆచరించడం అనేది ముక్తిని ప్రసాదించే ఒక సులభమైన మార్గంగా చెప్పవచ్చు. ఈ వ్రతం ఆచరించడం వలన కలిగే ప్రధాన ప్రయోజనాలు ఇవి:

ఆధ్యాత్మిక ఫలాలు (పాప విముక్తి మరియు ముక్తి)

• ముక్తి: ఈ జన్మలోనే ఆనందాన్ని అనుభవించి, తదుపరి జన్మ లేకుండా ముక్తిని పొందవచ్చు.

• పాపక్షయం: అనేక జన్మలలో చేసిన పాపాలనుండి విముక్తి లభిస్తుంది.

• మహా పాతకాల విముక్తి: బ్రహ్మహత్యా పాతకాలనుండి కూడా బయటపడవచ్చు.

పుణ్యఫలం (యజ్ఞ తుల్యమైనది)

• గొప్ప యజ్ఞ ఫలం: ఏకాదశి రోజు విష్ణువుని తులసి దళములతో ఆరాధిస్తే 'వాజపేయ' యజ్ఞం చేసిన ఫలితం లభిస్తుంది.

• అశ్వమేధ ఫలితం: ఈ వ్రతాన్ని శ్రద్ధతో చేస్తే అశ్వమేధయాగం చేసిన ఫలితం వస్తుంది.

• అపార పుణ్యం: లక్షల ఏళ్లు చేసిన యజ్ఞాలు, తపస్సులు ఒక్క ఏకాదశి వ్రత ఫలితానికి సమానం కాలేవు.

లౌకిక మరియు పారలౌకిక ఫలాలు

• లౌకిక ఫలం: నిస్వార్థంతో ఆచరిస్తే అష్టైశ్వర్యాలు, ధన ధాన్యాది సిరిసంపదలు సమకూరుతాయి, మరియు ఈ జన్మలోనే పేరు ప్రఖ్యాతులు వస్తాయి.

• ఉన్నత లోకాలు: వ్రతం ఆచరించడం ద్వారా స్వర్గలోకం వంటి ఉన్నత లోకాలు పొందవచ్చు.

శ్రవణ ఫలం

• మహత్యం వింటేనే: ఈ వ్రత మహత్యాన్ని వింటేనే 'జ్యోతి షోత్తమ' యజ్ఞం చేసిన ఫలితం వస్తుంది.