Tirumala Festivals: తిరుమల శ్రీవారి ఆలయం: నిత్యోత్సవాల దివ్య క్షేత్రం

"స్మరణా త్సర్వపాపఘ్నం స్తవనా దిష్టవర్షిణమ్ దర్శనా న్ముక్తిదం శ్రీనివాసం భజే నిశమ్‌" అనే శ్లోకం శ్రీవారి మహిమను చాటి చెబుతుంది. ఆయనను స్మరించడం, స్తుతించడం, దర్శించడం ద్వారా పాపాలు నశించి, కోరికలు తీరి, ముక్తి లభిస్తుందని భక్తుల నమ్మకం. ఈ విశ్వాసానికి తగ్గట్టే, తిరుమలలోని శ్రీవారి ఆలయం ఎల్లప్పుడూ ఉత్సవాలతో నిండి ఉంటుంది. అందుకే ఈ క్షేత్రాన్ని "నిత్య కల్యాణం పచ్చతోరణం" అని అంటారు.

తిరుమల ఆలయంలో జరిగే ఉత్సవాలు

శ్రీవారి ఆలయంలో ఏడాది పొడవునా అనేక ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. వీటిని ప్రధానంగా మూడు రకాలుగా విభజించవచ్చు:

• నిత్యోత్సవాలు: ప్రతిరోజూ జరిగే పూజలు, సేవలు. వీటిలో సుప్రభాతం, తోమాల సేవ, సహస్రనామార్చన వంటివి ముఖ్యమైనవి.

• వారోత్సవాలు: వారానికి ఒకసారి జరిగే ప్రత్యేక సేవలు. వీటిలో అష్టదళ పాదపద్మారాధన, తిరుప్పావడ సేవ, పూలంగి సేవ, శుక్రవారాభిషేకం వంటివి ముఖ్యమైనవి.

• సంవత్సరోత్సవాలు: సంవత్సరంలో కొన్ని ప్రత్యేక రోజులలో జరిగే ఉత్సవాలు. వీటిలో కోయిలాళ్వార్ తిరుమంజనం, ఉగాది ఆస్థానం, తెప్పోత్సవం, పద్మావతి పరిణయం, జ్యేష్ఠాభిషేకం, ఆణివార ఆస్థానం, పవిత్రోత్సవం, బ్రహ్మోత్సవం వంటివి ముఖ్యమైనవి.

  • కొన్ని నక్షత్రాలను బట్టి కూడా ఉత్సవాలు జరుగుతాయి, ఉదాహరణకు రోహిణి, ఆరుద్ర, పునర్వసు, శ్రవణం.

ఏడాదికి 365 రోజులు ఉన్నప్పటికీ, తిరుమలలో 450కి పైగా ఉత్సవాలు జరుగుతాయని చెబుతారు. ఉత్సవాల సమయంలో శ్రీవారి ఉత్సవమూర్తియైన మలయప్ప స్వామి, తన దేవేరులైన శ్రీదేవి, భూదేవిలతో కలిసి సర్వాంగసుందరంగా అలంకరించుకుని మాడవీధులలో ఊరేగుతూ భక్తులకు దర్శనమిస్తాడు.

తిరుమల బ్రహ్మోత్సవాల చరిత్ర

తిరుమల శ్రీవారి ఆలయంలో బ్రహ్మోత్సవాలు చాలా శతాబ్దాల నుంచి జరుగుతున్నాయి. ఈ ఉత్సవాల సంఖ్య, వాటిని నిర్వహించే సమయం కాలక్రమేణా మారుతూ వచ్చాయి.

• 10వ శతాబ్దం: పల్లవ రాణి స్వామవాయి కాలంలో, శ్రీవారికి ఏడాదికి రెండుసార్లు బ్రహ్మోత్సవాలు నిర్వహించేవారు. ఇవి పెరటాసి మరియు మాఘ మాసాల్లో జరిగేవి. ఈ సంప్రదాయం 13వ శతాబ్దం వరకు కొనసాగింది.

• 13వ శతాబ్దం: వీర నరసింహ యాదవ రాయలు భార్య, ఆడి నెలలో మూడో బ్రహ్మోత్సవాన్ని ప్రారంభించారు. ఈ కాలంలో బ్రహ్మోత్సవాలను 'తిరుక్కొడి తిరునాళ్' అని పిలిచేవారు. అప్పుడు సంవత్సరానికి మూడు బ్రహ్మోత్సవాలు జరిగేవి: తిరుమలలో రెండు, తిరుపతిలోని గోవిందరాజస్వామి ఆలయంలో ఒకటి.

• 16వ శతాబ్దం: ఈ కాలంలో వైశాఖం, ఆడి మాసాలు మినహా మిగతా ప్రతి నెలలోనూ బ్రహ్మోత్సవాలు నిర్వహించినట్లు శాసనాలు చెబుతున్నాయి. ఆ రోజుల్లో అంకురార్పణతో కలిపి మొత్తం 12 రోజుల పాటు ఉత్సవాలు జరిగేవి.

• గత కొన్ని శతాబ్దాల క్రితం: సంవత్సరానికి నాలుగుసార్లు బ్రహ్మోత్సవాలు జరిగినట్లు ఆధారాలు ఉన్నాయి. అవి పెరటాసి, రథ సప్తమి, కైశిక ఏకాదశి మరియు వైకుంఠ ఏకాదశి సమయాల్లో జరిగేవి.

శ్రీవారి బ్రహ్మోత్సవాలు నిరంతరం జరుగుతూనే ఉంటాయి, వాటి సంఖ్య, సమయం మాత్రమే మారుతూ వచ్చాయని చరిత్ర ఆధారాలు తెలియజేస్తున్నాయి.