Kojagara Purnima: కోజాగరి పూర్ణిమ – లక్ష్మీదేవి అనుగ్రహానికి జాగరణ వ్రతం

ఆశ్వయుజ మాసంలో శుక్ల పక్షంలో వచ్చే పూర్ణిమను కోజాగరి పూర్ణిమ అని పిలుస్తారు. ఈ రోజున చేసే వ్రతానికి కోజాగరి పూర్ణిమ వ్రతం లేదా కోజాగరి వ్రతం అని పేర్లు. ఇది శ్రీ మహాలక్ష్మికి అత్యంత ప్రీతికరమైన వ్రతం. ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించడం వల్ల అన్ని రకాల దరిద్రాలు  తొలగిపోయి, అష్టైశ్వర్యాలు మరియు సకల సంపదలు సిద్ధిస్తాయని శాస్త్ర వచనం.

వ్రతం ఆచరించే విధానం

ఈ వ్రతం ఆచరించడానికి కొన్ని ప్రత్యేకమైన నియమాలు ఉన్నాయి:

• ఉదయం పూజ: స్త్రీలు తెల్లవారుజామునే నిద్ర లేచి, స్నానం చేసి శ్రీ మహాలక్ష్మీదేవిని పూజించాలి.

• సాయంత్రం పూజ: తిరిగి సాయంత్రం, చంద్రోదయం అయిన తర్వాత మళ్లీ లక్ష్మీదేవిని పూజించాలి.

• నైవేద్యం: పాలు, పంచదార, ఏలకుల పొడి, కుంకుమపువ్వు వేసి వండిన క్షీరాన్నం నైవేద్యంగా సమర్పించాలి. ఆ తర్వాత ఆ క్షీరాన్నాన్ని ఆరుబయట, వెన్నెలలో కొద్దిసేపు ఉంచి, ఆ తర్వాత ప్రసాదంగా స్వీకరించాలి.

• జాగరణ: ఈ వ్రతంలో రాత్రిపూట జాగరణ చేయాలి. జాగరణ సమయంలో పాచికలు లేదా గవ్వలు ఆడుతూ సమయం గడపాలని నియమం.

కోజాగరి పూర్ణిమ వెనుక కథ

ఆశ్వయుజ పూర్ణిమ నాడు రాత్రి లక్ష్మీదేవి భూలోకంలో సంచరిస్తూ, ఎవరు నిద్రపోకుండా మేల్కొని ఉంటారో వారికి అన్ని సంపదలను ప్రసాదిస్తుందని నమ్మకం. "కో జాగరి" అంటే "ఎవరు మేల్కొని ఉన్నారు?" అని అర్థం. ఈ విధంగా జాగరణ చేసి మరుసటి రోజు తిరిగి పూజ చేసి వ్రతాన్ని ముగించాలి.

కోజాగరి పూర్ణిమ: మహాలక్ష్మి కటాక్షాలు

కోజాగరి పూర్ణిమ వ్రతాన్ని ఆచరించడం ద్వారా లక్ష్మీదేవి కరుణా కటాక్షాలు లభిస్తాయని నమ్ముతారు. పూర్వం వాలఖిల్య మహర్షి ఈ వ్రతం గురించి ఇతర మహర్షులకు వివరించినట్లు పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఈ వ్రతం వెనుక ఒక ఆసక్తికరమైన కథ కూడా ఉంది.

వలితుడు మరియు చండిక కథ

పూర్వం వలితుడు అనే ఒక పండితుడు ఉండేవాడు. అతడు పేదరికంతో బాధపడేవాడు. అతని భార్య చండిక, ధన వ్యామోహం కలిగిన ఒక గయ్యాళి. ఆమె తన భర్త తనకు దుస్తులు, ఆభరణాలు కొనలేని అసమర్థుడు అని నిత్యం నిందిస్తూ ఉండేది. అంతేకాకుండా, ఆమె భర్త చెప్పిన దానికి ఎప్పుడూ వ్యతిరేకంగా ప్రవర్తించేది. వలితుడు తన పేదరికం, భార్య ప్రవర్తన వల్ల నిత్యం దుఃఖంలో ఉండేవాడు.

ఒక రోజు, వలితుని చిన్ననాటి స్నేహితుడు గణేశ శర్మ అతని కష్టాలను తెలుసుకుని, ఒక ఉపాయం చెప్పాడు. "నీ భార్య చేత ఏ పని చేయించాలనుకుంటే దానికి వ్యతిరేకంగా చెప్పు. ఆమె నీ మాట వ్యతిరేకంగా చేస్తుంది కాబట్టి నీ పని నెరవేరుతుంది" అని సలహా ఇచ్చాడు. 

వలితుడు, చండిక కథలో మలుపు

స్నేహితుడు గణేశ శర్మ ఇచ్చిన సలహాతో సంతోషించిన వలితుడు, తన భార్య చండికతో అదే విధంగా వ్యవహరించడం మొదలుపెట్టాడు.

• పితృకార్యం: తన తండ్రి అబ్దికం రోజున, వలితుడు తన భార్యతో "నాకు ఎలాంటి ఆస్తి ఇవ్వని తండ్రికి అబ్దికం చేయడం వృథా" అని చెప్పాడు. వలితుడి మాటలకు వ్యతిరేకంగా ప్రవర్తించే చండిక, "పితృదేవతలకు తప్పనిసరిగా అబ్దికం చేయాల్సిందే" అంటూ పురోహితులను పిలిపించి ఆ కార్యాన్ని ఘనంగా నిర్వహించింది.

• పిండాల కథ: దీనితో సంతోషించిన వలితుడు, ఆనందంలో తన పద్ధతిని మర్చిపోయి, అబ్దికం తర్వాత పిండాలను నదిలో కలపమని భార్యతో చెప్పాడు. ఎప్పటిలాగే, భర్త చెప్పిన మాటకు వ్యతిరేకంగా ప్రవర్తించడమే అలవాటుగా ఉన్న చండిక, ఆ పిండాలను తీసుకుపోయి ఒక మురికి గుంటలో పారవేసింది.

కోజాగరి పూర్ణిమ వ్రతం కథ: వలితుని అదృష్టం

వలితుని భార్య చండిక పిండాలను మురికి గుంటలో పారవేయడంతో, వలితుడు తీవ్ర మనస్తాపానికి గురై ఇల్లు వదిలి అడవులకు వెళ్ళిపోయాడు. లక్ష్మీదేవి కరుణించి తనకు సంపదలు ఇచ్చేంతవరకు అన్నం ముట్టనని ప్రతిజ్ఞ చేసి, అడవిలోని ఒక నదీతీరంలో పండ్లు, ఫలాలతో గడపసాగాడు.

• నాగకన్యల ఆహ్వానం: కొంతకాలం తర్వాత, ఒక సాయంత్రం ముగ్గురు నాగకన్యలు నదిలో స్నానం చేసి లక్ష్మీదేవిని పూజించారు. ఆ తర్వాత పాచికలు ఆడడానికి సిద్ధమయ్యారు. నాలుగో మనిషి కోసం చూస్తున్న వారికి వలితుడు కనిపించగా, వారు అతడిని తమతో కలిసి ఆడమని ఆహ్వానించారు.

• పాచికల ఆట: పాచికలు ఆడటం జూదం కాబట్టి తాను ఆడనని వలితుడు వారితో చెప్పాడు. అయితే, అది ఆశ్వయుజ పూర్ణిమ అని, ఈ రోజున తప్పనిసరిగా పాచికలు ఆడాలని వారు చెప్పడంతో, వలితుడు అందుకు అంగీకరించాడు.

• లక్ష్మీదేవి కటాక్షం: వలితుడు మరియు నాగకన్యలు అర్ధరాత్రి వరకు పాచికలు ఆడుతూ ఉన్నారు. అదే సమయంలో భూలోకంలో ఎవరు మేల్కొని ఉన్నారో చూడటానికి వచ్చిన శ్రీమహావిష్ణువు, మహాలక్ష్మి, పాచికలు ఆడుతూ జాగరణ చేస్తున్న వారిని చూసి సంతోషించారు. ఫలితంగా, మహాలక్ష్మి వారికి సర్వ సంపదలను ప్రసాదించింది.

ఈ కథను బట్టి కోజాగరి పూర్ణిమ రోజున జాగరణ చేసి, పాచికలు ఆడటం వల్ల మహాలక్ష్మి అనుగ్రహం లభిస్తుందని నమ్ముతారు. వలితుడు కష్టాలు పడినా, చివరికి లక్ష్మీదేవి కటాక్షం వల్ల సంపన్నుడుగా మారినట్లు ఈ కథ తెలియజేస్తుంది.

కథ ముగింపు: వలితుడు, చండిక అన్యోన్యంగా జీవించడం

కోజాగరి పూర్ణిమ వ్రతం వల్ల సర్వ సంపదలు పొందిన వలితుడు తిరిగి ఇంటికి చేరుకున్నాడు. సంపన్నుడిగా మారిన తన భర్తను చూసి, గయ్యాళి అయిన చండిక ప్రేమతో ఆహ్వానించింది. అప్పటి నుంచి వలితుడు మరియు చండిక సర్వసంపదలతో, సంతోషంగా, అన్యోన్యంగా జీవించసాగారు.

ఈ కథను బట్టి కోజాగరి పూర్ణిమ వ్రతం యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు అది పాటించడం వల్ల ఎలాంటి ఫలితాలు కలుగుతాయో మనకు తెలుస్తుంది. ఈ కథ జరిగినప్పటి నుంచి ఈ వ్రతం ఆచారంలోకి వచ్చినట్లు చెబుతారు.

2025లో కోజాగరి పూర్ణిమ తేదీ

2025వ సంవత్సరంలో కోజాగరి పూర్ణిమ అక్టోబరు 06న వస్తుంది. ఈ రోజున భక్తులు మహాలక్ష్మిని పూజించి, జాగరణ చేసి, ఆమె అనుగ్రహం పొందుతారు.