Bhimavaram Mavulamma Temple: భీమవరం శ్రీ మావుళ్ళమ్మ తల్లి ఆలయం – చరిత్ర, జాతర మహోత్సవాలు, బ్రహ్మోత్సవాలు

శ్రీ మావుళ్ళమ్మ తల్లి క్రీ.శ. 1200 సంవత్సరంలో వెలసినట్లు తెలుస్తున్నా, ఆలయానికి సంబంధించిన లిఖితపూర్వక చరిత్ర క్రీ.శ. 1880 సంవత్సరం నుండి అందుబాటులో ఉంది.

వెలసిన స్థలం మరియు కథనం

• ఆవిర్భావ కాలం: శ్రీ మావుళ్ళమ్మ తల్లి దాదాపు 800 సంవత్సరాల క్రితం (క్రీ.శ. 1200) లో వెలసినట్లు తెలుస్తోంది.

• చరిత్ర లభ్యత: శ్రీ అమ్మవారి దేవాలయానికి సంబంధించిన వివరాలలో క్రీ.శ. 1880 సం॥ నుండి మాత్రమే చరిత్ర లభ్యమౌతోంది.

• వెలిసిన ప్రదేశం: స్థానికుల కథనం ప్రకారం, భీమవరం పట్టణంలో ప్రస్తుతం ఉన్న మోటుపల్లివారి వీధిలో అమ్మవారి గరగలు భద్రపరచటానికై నిర్మించిన భవన ప్రాంతంలో వేప, రావిచెట్లు కలిసి ఉన్నచోట్ల శ్రీ మావుళ్ళమ్మ వారు వెలిశారని తెలుస్తోంది.

'మావుళ్ళమ్మ' పేరు వెనుక కథనాలు

అమ్మవారి అసలు పేరు 'మామిళ్ళమ్మ' లేదా 'మావూళ్లమ్మ' అయి ఉంటుందని విజ్ఞులు భావిస్తున్నారు:

Old Name	Reason for Change
మామిళ్ళ అమ్మ	మామిడి చెట్లు ఎక్కువగా ఉన్న ప్రాంతంలో వెలిసిన తల్లి కనుక, శుభప్రదమైన మామిడి పేరు మీదుగా 'మామిళ్ళ అమ్మ'గా, అనంతరం 'మావుళ్ళమ్మ'గా రూపాంతరం చెందింది.
మావూళ్లమ్మ	చిన్న చిన్న ఊళ్ళవారంతా కలిసి అమ్మవారిని గ్రామదేవతగా కొలుచుటచే 'మావూళ్ళ' అమ్మ కాస్తా 'మావుళ్ళమ్మ'గా రూపాంతరం చెందింది.

శ్రీ మావుళ్ళమ్మ ఆలయ నిర్మాణం మరియు పునరుద్ధరణ

శ్రీ మావుళ్ళమ్మ ఆలయం భక్తుల కలల ఆదేశం మేరకు నిర్మించబడింది మరియు కాలక్రమేణా సంభవించిన విపత్తుల నుంచి పునరుద్ధరణ పొందింది.

ఆలయ నిర్మాణం వెనుక కథనం (క్రీ.శ. 1880)

• కల ఆదేశం: 1880 సంవత్సరం వైశాఖ మాసం రోజుల్లో భీమవరానికి చెందిన శ్రీ మారెళ్ల మాచిరాజు మరియు గ్రంధి అప్పన్నలకు అమ్మవారు కలలో సాక్షాత్కరించి, తాను వెలసిన ప్రాంతం గురించి చెప్పి, అక్కడ ఆలయం నిర్మించవలసినదిగా ఆదేశించారట.

• విగ్రహ ఆవిష్కరణ: ఆ ప్రకారం వారు అమ్మవారు చెప్పిన ప్రాంతాన్ని వెతకగా, అమ్మవారి శిలావిగ్రహం కనిపించింది.

• తొలి ఆలయం: వెంటనే అమ్మవారి విగ్రహానికి ఎండ తగలకుండా ఒక పూరిపాక వేసి పూజలు చేసి, ఆదివారం బజారు (పూర్వం ఐదులాంతర్ల స్తంభం) ప్రాంతంలో ఈ దేవాలయం నిర్మించారు.

ఆలయం పునరుద్ధరణ (క్రీ.శ. 1910-1920)

• వరద తాకిడి: 1910 ప్రాంతంలో భీమవరాన్ని ముంచెత్తిన వరద తాకిడికి అమ్మవారి విగ్రహం చాలావరకు శిథిలమైంది.

• పునఃప్రతిష్ట: 1920 ప్రాంతంలో కాళ్ళ గ్రామానికి చెందిన శిల్పి శ్రీ తాతవోలు నాగభూషణాచార్యులు ఎంతో కృషిచేసి, శ్రీ అమ్మవారి విగ్రహాన్ని గర్భాలయానికి నిండుగా మలిచారు (పునఃప్రతిష్టించారు).

ఆలయ ఉత్సవాలు మరియు పూజా సంప్రదాయం

శ్రీ మావుళ్ళమ్మ తల్లి ఆలయంలో శాంతి స్వరూపిణిగా అమ్మవారిని ఆరాధిస్తారు మరియు సంవత్సరంలో ముఖ్యమైన పండుగలలో విశేష ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు.

విగ్రహం పునరుద్ధరణ మరియు అలంకరణ

• శాంతి స్వరూపం: అమ్మవారు ప్రళయ భీకర స్వరూపిణిగా కనిపించడంతో, గ్రంథినర్సన్న కుమారుడు శ్రీ అప్పారావు, విగ్రహాన్ని శాంతి స్వరూపిణిగా తీర్చిదిద్దారు.

• శోభ: ఆయన ద్వారపాలక కన్యలను కూడా మలిచి శ్రీ అమ్మవారి ఆలయానికి మరింత శోభ చేకూర్చారు.

పుట్టింటి-అత్తింటి సంప్రదాయం

మావుళ్ళమ్మ ఉత్సవాలలో ఈ కింది వంశాలకు చెందినవారు ప్రాధాన్యత వహిస్తారు:

• పుట్టింటివారు: తొలినుండి మెంటే వెంకటస్వామి పూర్వీకులు, అల్లూరి భీమరాజు వంశస్తులైన వారి పూర్వీకులు శ్రీ మావుళ్ళమ్మ అమ్మవారి పుట్టింటివారుగా ప్రాధాన్యత వహిస్తారు.

• అత్తింటివారు: గ్రంథి అప్పన్న మొదలైన వారి పూర్వీకులు అత్తింటివారుగా ఉత్సవాల్లో ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు.

ముఖ్యమైన వార్షిక ఉత్సవాలు

శ్రీ మావుళ్ళమ్మ ఆలయంలో సంవత్సరంలో అతి వైభవంగా జరిగే ప్రధాన ఉత్సవాలు:

మాసం	ఉత్సవం / విశేషం
పుష్యమాసం	శ్రీ అమ్మవారి బ్రహ్మోత్సవాలు మరియు ఉగాది వేడుకలు
జ్యేష్ఠమాసం	జ్యేష్ఠ శుద్ధ పాడ్యమి నుంచి నెలరోజుల పాటు శ్రీ అమ్మవారి జాతర మహోత్సవాలు
ఆషాఢమాసం	ఆషాఢ పూర్ణిమ నాడు శ్రీ అమ్మవారి శాకంబరీ అలంకారం
ఆశ్వయుజ మాసం	శ్రీదేవీ శరన్నవరాత్రులు

వార, మాస పూజా కార్యక్రమాలు

• శుక్రవారం: అమ్మవారికి అర్చన, లక్ష కుంకుమార్చన నిర్వహిస్తారు.

• పౌర్ణమి: ప్రతి పౌర్ణమి రోజున చండీహోమం జరుగుతుంది.

• మంగళవారం: ప్రతి మంగళవారం లలితా సహస్ర నామ పారాయణం జరుగుతుంది.

• స్థిరవారం (శనివారం): ప్రతి స్థిరవారం విష్ణు సహస్ర నామ పారాయణం జరుగుతుంది.