Pushya Month: పుష్యమాసం 2025-26 – సంక్రాంతి, భోగి, కనుమ, పుత్రదా ఏకాదశి, చొల్లంగి అమావాస్య విశేషాలు

 

హిందూ చాంద్రమానంలో పదవ నెల అయిన పుష్య మాసం, 'పోషణ శక్తి'ని కలిగి ఉంటుంది మరియు ఆధ్యాత్మికంగా, ముఖ్యంగా శనీశ్వరుడి ఆరాధనకు ఎంతో ప్రసిద్ధి చెందింది.

పుష్య మాసం విశిష్టత

• నామ రహస్యం: చంద్రుడు పుష్యమి నక్షత్రంలో ఉండగా వచ్చే మాసం పుష్య మాసం. "పుష్య" అనే మాటకు పోషణ శక్తి కలిగినది అని అర్థం.

• కాలం: ఇది తెలుగు మాసాల్లో పదోది. హేమంత రుతువులో రెండవది.

• వేదాధ్యయనం: పుష్య పౌర్ణమి వేదాధ్యయానికి చాలా విశిష్టమైనదిగా చెప్పబడింది. శ్రావణ పౌర్ణమి మొదలు పుష్య పౌర్ణమి వరకు వేదాలు, మంత్రాలు నేర్చుకోవడానికి అనువైన సమయం.

శనీశ్వరుడితో అనుబంధం

• ప్రీతిపాత్రమైన మాసం: విష్ణువుకు ఇష్టమైన మాసం మార్గశిరం, శివుడికి కార్తీకం. అలాగే, పుష్య మాసం శనీశ్వరుడికి పరమ ప్రీతికరం.

• కారణం: ఎందుకంటే ఆయన జన్మ నక్షత్రం పుష్యమి.

ఏలినాటి శని నివారణకు ఆచారాలు

ఏలినాటి శనితో బాధపడేవారు పుష్య మాసంలో పాటించవలసిన నియమాలు:

• నిత్య ఆరాధన: ఈ మాసంలో రోజూ ఉదయానే శుచిగా స్నానం చేసి శనీశ్వరుణ్ణి భక్తితో ప్రార్థించాలి.

• పౌర్ణమి పూజ: పౌర్ణమినాడు శనికి తైలాభిషేకం జరిపించి నువ్వులు దానం ఇస్తారు.

• ఆహార నియమం: ఆయనకు ఇష్టమైన నువ్వులు, బెల్లం ఆహారంలో భాగం చేసుకుంటారు.

లక్ష్మీదేవి ఆరాధన మరియు దానధర్మాలు

పుష్యమాసం కేవలం శనీశ్వరుడికి మాత్రమే కాకుండా, సౌభాగ్యాన్ని ప్రసాదించే లక్ష్మీదేవి ఆరాధనకు మరియు పుణ్యఫలాన్నిచ్చే దానధర్మాలకు కూడా చాలా ముఖ్యమైనది.

లక్ష్మీదేవి ఆరాధన మరియు సౌభాగ్య లక్ష్మీ మాసం

• నామకరణం: ఈ నెలలో లక్ష్మీదేవిని విశేషంగా ఆరాధించే సంప్రదాయం ఉంది. అందుకే దీనిని సౌభాగ్య లక్ష్మీ మాసం అని కూడా అంటారు.

• ఆరాధన రూపాలు: లక్ష్మీదేవిని ధనలక్ష్మిగా, ధాన్యలక్ష్మిగా పూజిస్తారు.

• మంగళవార వ్రతం: ఈ నెలలోని మంగళవారాలలో లక్ష్మీదేవిని ప్రతిమలోగాని, కలశంలోగాని ఆవాహన చేసి ఆరాధిస్తే అరిష్టాలు తొలగి, కోరిన కోరికలు తీరుతాయని పండితులు చెబుతారు.

• మకర సంక్రమణం ఫలం: మకర సంక్రమణం (సంక్రాంతి) రోజున చేసే ఈ లక్ష్మీపూజ మరింత ఫలప్రదమని దేవీ భాగవత వచనం.

పుత్రదా ఏకాదశి మరియు పితృదేవతారాధన

• పుత్రదా ఏకాదశి: ఈ మాసంలో శుద్ధ ఏకాదశిని పుత్రదా ఏకాదశి అంటారు. ఈ రోజున ఏకాదశి వ్రతం ఆచరిస్తే పుత్ర సంతానం కలుగుతుందని విశ్వాసం.

• ఆరాధనకు ఉత్కృష్టం: దేవతారాధనకూ, పితృదేవతల ఆరాధనకూ ఈ మాసం ఉత్కృష్టమైనది (శ్రేష్ఠమైనది).

వస్త్రదానం విశిష్టత

• దానం: పుష్యమాసంలో వస్తద్రానం విశేష ఫలితాలనిస్తుందని ప్రతీతి.

• సదుద్దేశం: చలితో బాధపడేవారిని ఆదుకోవడమే ఈ నియమం వెనుక సదుద్దేశం.

నదీస్నానాలు మరియు భోగి పండుగ

పుష్యమాసం ఉత్తరాయణ పుణ్యకాల ప్రారంభాన్ని సూచిస్తుంది, ఈ మాసంలో పవిత్ర నదీ స్నానాలు మరియు భోగి పండుగకు అత్యంత ప్రాధాన్యత ఉంది.

నదీస్నానాల ప్రాముఖ్యత

• పుణ్యప్రదం: ఈ నెలలో నదీస్నానాలు పుణ్యప్రదం.

• విశేష ఫలదాయకం: ముఖ్యంగా మకర సంక్రాంతినాడు పవిత్ర తీర్థాలైన ప్రయాగ, ఉజ్జయిని, నాసిక్‌, హరిద్వార్‌లలో స్నానాలు విశేష ఫలదాయకమని చెబుతారు.

• త్రివేణీ సంగమం: ప్రయాగలోని త్రివేణీ సంగమం సహజంగానే పుణ్యప్రదమైనది. సంక్రాంతి రోజున అక్కడ స్నానం మరింత ఫలితాన్నిస్తుంది.

భోగి పండుగ విశేషాలు

• పెద్ద పండుగ: పుష్యమాసంలో వచ్చే పెద్ద పండుగ సంక్రాంతి. సంక్రాంతి ముందు జరుపుకునే పండుగ భోగి.

• కాల నిర్ణయం: ఇది దక్షిణాయనానికీ, ధనుర్మాసానికీ ఆఖరు రోజు.

• ఆచారం: భోగి నాడు చీకటితోనే లేచి చలి మంటలతో చీకట్లను పారద్రోలుతారు (భోగి మంటలు).

• ఆలయ ఉత్సవం: భోగి నాడు వైష్ణవాలయాల్లో గోదా రంగనాథుల కల్యాణాన్ని కన్నుల పండువగా జరుపుతారు.

సంక్రాంతి రోజున శివారాధన ఫలం

• మకర సంక్రమణం: భోగి మర్నాడు సూర్యుడు మకర రాశిలోకి ప్రవేశించే దినమే మకర సంక్రాంతి.

• శివ పూజ ఫలం: సంక్రాంతి నాడు శివుడ్ని ఆవునేతితోనూ, నువ్వులతోనూ అభిషేకిస్తే:

• దరిద్రం తొలగిపోతుందని

• సకల భోగభాగ్యాలూ కలుగుతాయని ప్రతీతి.

పుష్య మాస ముగింపు

పుష్య మాసంలో సంక్రాంతి తర్వాత వచ్చే కనుమ పండుగ రైతుల పాలిట అత్యంత ముఖ్యమైనది, ఇక అమావాస్య నాడు పవిత్ర స్నానం ద్వారా పాప పరిహారం లభిస్తుంది.

కనుమ పండుగ

• సమయం: సంక్రాంతి మరుసటి రోజు కనుమ పండుగ చేస్తారు.

• విశిష్టత: ఈ రోజున ధనరాశులనూ మరియు వ్యవసాయంలో సహకరించే పశువులనూ లక్ష్మీ స్వరూపంగా భావించి, పూజిస్తారు. ఇది రైతన్నలకు పశువుల పట్ల ఉన్న కృతజ్ఞతను తెలియజేస్తుంది.

చొల్లంగి అమావాస్య (పుష్య అమావాస్య)

• తిథి: ఈ మాసంలో ఆఖరు రోజైన అమావాస్యను చొల్లంగి అమావాస్య అంటారు.

• పవిత్ర స్థలం: గోదావరి ఏడు పాయలలో ఒకటైన ‘తుల్యభాగ’ తూర్పు గోదావరిలోని చొల్లంగిలో సముద్రంలో కలుస్తుంది.

• ఫలితం: ఆ రోజున అక్కడ స్నానం చేయడంవల్ల విశేష పుణ్యఫలం లభిస్తుందని భక్తుల విశ్వాసం.

పుష్య మాసం యొక్క ప్రాధాన్యత

• ఉపయోగం: ఈ విధంగా ఈ నెల (పుష్య మాసం) కూడా పుణ్య ప్రాప్తికి, పాప పరిహారానికి ఎంతో ఉపయుక్తమైనది.

పుష్య మాసం 2025-2026 తేదీలు

• కాలం: డిసెంబర్ 20, 2025 నుండి జనవరి 18, 2026 వరకు పుష్య మాసం కొనసాగుతుంది.