Tirumala Theerthams: తిరుమల తీర్థాలు – పురాణ ప్రాముఖ్యత, దర్శన సమయాలు, ముక్కోటి విశేషాలు

 

తిరుమల క్షేత్రం శ్రీవారి ఆలయంతో పాటు అనేక పుణ్య తీర్థాలను కలిగి ఉంది. ఈ తీర్థాలను దర్శించడం వలన భక్తులకు అపారమైన పుణ్యం లభిస్తుందని ప్రతీతి.

తీర్థాల ప్రాముఖ్యత

• నిత్యకళ్యాణం: శ్రీ వేంకటేశ్వరుని ఆలయం నిత్యకళ్యాణం, పచ్చతోరణం అన్నట్లుగా ఏడాది పొడవునా భక్తుల రద్దీతో కళకళలాడుతుంటుంది.

• ఆనవాయితీ: శ్రీవారి దర్శనం కోసం వచ్చే భక్తులు శ్రీవారి ఆలయంతో పాటు పరిసర ప్రదేశాల్లోని పుణ్య తీర్థాలను కూడా దర్శించడం ఆనవాయితీ.

• దివ్య తీర్థాలు: ఈ తీర్థాలు శ్రీవారితో పాటు భూలోకానికి తరలి వచ్చిన దివ్య తీర్థాలుగా పరిగణించబడతాయి.

దర్శన నియమాలు

• సామాన్య భక్తులు: వాటిల్లో కొన్ని తీర్థాలు మాత్రమే సామాన్య భక్తులు దర్శించే అవకాశం ఉంటుంది.

• ప్రత్యేక దినాలు: మరి కొన్ని తీర్థాలకు కొన్ని ప్రత్యేక రోజుల్లో మాత్రమే భక్తులను అనుమతిస్తారు.

• సాహసయాత్ర: ఈ తీర్థాలను దర్శించడం కొన్నిసార్లు సాహసంతో కూడుకున్నదే!

శ్రీవారి పుష్కరిణి, పాపవినాశనం

శ్రీవారి దర్శనానికి ముందు మరియు దర్శన సమయంలో భక్తులు తప్పక దర్శించాల్సిన మరియు స్నానమాచరించాల్సిన ఈ తీర్థాలు అపారమైన పుణ్యాన్ని ప్రసాదిస్తాయి.

శ్రీవారి పుష్కరిణి

• స్థానం: తిరుమల శ్రీవారి ఆలయానికి ఈశాన్య దిశలో వరాహస్వామి మందిరం వద్ద శ్రీవారి పుష్కరిణి ఉంది.

• పౌరాణిక నేపథ్యం: బ్రహ్మాండ పురాణంలో వివరించిన ప్రకారం, వైకుంఠంలో ఉన్న విరజా నదియే నారాయణునితో పాటు తిరుమల వచ్చి శ్రీవారి పుష్కరిణిగా వెలిసింది.

• సంప్రదాయం: భక్తులు శ్రీవారి దర్శనానికి వెళ్లే ముందు ఈ పుష్కరిణిలో స్నానం చేసి దర్శనానికి వెళ్లడం సంప్రదాయం.

పాపవినాశనం

• స్థానం: తిరుమల నుంచి సుమారు 8 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ క్షేత్రం పరమ పవిత్రమైనది.

• పౌరాణిక నేపథ్యం: బ్రహ్మాండ పురాణం ప్రకారం, శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి వారు స్వయంగా ఈ పుష్కరిణిలో స్నానం ఆచరించారని తెలుస్తోంది.

• విశిష్టత: ఈ తీర్థంలో స్నానం ఆచరిస్తే ఎలాంటి ఘోర పాపాలైనా తొలగిపోతాయని భక్తుల విశ్వాసం.

• భక్తుల ఆచరణ: తిరుమల వెళ్లే భక్తులు ఈ తీర్థంలో తప్పకుండా స్నానం చేస్తారు.

ఆకాశగంగ, పాండవ తీర్థం

శ్రీవారి అభిషేకానికి పవిత్ర జలాన్ని అందించే ఆకాశగంగ మరియు పాండవులకు విజయాలను ప్రసాదించిన పాండవ తీర్థం యొక్క విశిష్టతలు ఇవి:

ఆకాశగంగ

• స్థానం: తిరుమల శ్రీవారి ఆలయానికి ఉత్తర దిశలో సుమారు 3 కిలోమీటర్ల దూరంలో వెలసిన పుణ్య తీర్థం.

• పౌరాణిక నేపథ్యం: వేంకటాచల మహత్యంలో వివరించిన ప్రకారం, ఆంజనేయస్వామి తల్లి అంజనాదేవి ఈ తీర్థంలోనే పన్నెండు సంవత్సరాల పాటు తపస్సు చేసి ఆంజనేయస్వామిని గర్భాన ధరించిందని తెలుస్తోంది.

• సంప్రదాయం: ఈనాటికీ శ్రీవారి అభిషేకానికి అవసరమైన పవిత్ర జలాలు ఈ తీర్థం నుంచే తిరుమల నంబి వంశస్థులు రజత పాత్రల్లో తీసుకెళ్లడం సంప్రదాయంగా కొనసాగుతోంది.

• భక్తుల ఆచరణ: శ్రీవారి దర్శనం కోసం వచ్చే భక్తులు ఆకాశగంగ తీర్థాన్ని కూడా దర్శిస్తూ ఉంటారు.

పాండవ తీర్థం

• స్థానం: తిరుమల నుంచి 2.5 కిలోమీటర్ల దూరంలో, శ్రీవారి ఆలయానికి తూర్పున, పాపవినాశనం వెళ్లే మార్గంలోనే పాండవ తీర్థం ఉంటుంది.

• విశిష్టత (వేంకటాచల మహాత్యం): ఈ తీర్థంలో స్నానమాచరించడం వల్ల సమస్త పాపాలు నశించి, సకల విజయాలు చేకూరుతాయని ఆధ్యాత్మిక గ్రంథాలు చెబుతున్నాయి.

• వరాహ పురాణం: ఈ పాండవ తీర్థంలో పాండవులు ఏడాదిపాటు స్నానం ఆచరించిన ఫలం వల్లనే వారికి సమర విజయం మరియు రాజ్య ప్రాప్తి కలిగిందని తెలుస్తోంది.

చక్ర తీర్థం, తుంబురు తీర్థం

శ్రీవారి సుదర్శన చక్రంతో అనుబంధం ఉన్న చక్ర తీర్థం, మరియు పౌర్ణమి నాడు మాత్రమే దర్శనం లభించే తుంబురు తీర్థం యొక్క విశేషాలు ఇవి:

చక్ర తీర్థం

• స్థానం: తిరుమల కొండపై శ్రీవారి శిలాతోరణం సమీపంలో చక్ర తీర్థం ఉంది.

• పౌరాణిక నేపథ్యం (స్కంద పురాణం): శ్రీవారి సుదర్శన చక్రం పడిన ప్రదేశమే చక్ర తీర్థంగా వెలిసిందని తెలుస్తోంది.

• విశిష్టత: ఈ చక్ర తీర్థ జలాల్లో ఒక్క చుక్క మన శిరసుపై పడినా, అటు ఏడు తరాలు, ఇటు ఏడు తరాలు తరిస్తాయని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.

తుంబురు తీర్థం

• స్థానం: తిరుమల శ్రీవారి ఆలయానికి ఉత్తర దిశలో, సుమారు 16 కిలోమీటర్ల దూరంలో వెలసి ఉంది.

• పౌరాణిక నేపథ్యం (వేంకటాచల మహత్యం): కొన్ని వేల సంవత్సరాల క్రితం తిరుమల కొండల్లో ఒక ప్రళయం వచ్చినప్పుడు, ఒక కొండ రెండుగా చీలిపోవడం వల్ల తుంబురు తీర్థం ఏర్పడిందని తెలుస్తోంది.

• భక్తురాలు: ఈ తీర్థంలోనే స్వామి భక్తురాలైన తరిగొండ వెంగమాంబ తన అవసానదశను గడిపినట్లుగా తెలుస్తోంది, అందుకు నిదర్శనాలు నేటికీ అక్కడ ఉన్నాయి.

• దర్శన నియమం:

• ప్రతి ఏడాది ఫాల్గుణ మాసంలో పౌర్ణమి రోజు ఇక్కడ ముక్కోటి నిర్వహిస్తారు.

• కేవలం ఆ రోజు మాత్రమే ఈ తీర్థాన్ని సందర్శించేందుకు భక్తులను అనుమతిస్తారు.

కుమారధార, శ్రీరామకృష్ణ తీర్థం

తిరుమల కొండల్లో కేవలం ప్రత్యేక రోజుల్లో మాత్రమే భక్తులకు దర్శనభాగ్యం కల్పించే ఈ తీర్థాలు తపస్సుకు, ముక్తికి ప్రతీకలు.

కుమారధార తీర్థం

• స్థానం: శ్రీవారి ఆలయానికి వాయవ్య దిశలో సుమారు 7 కిలోమీటర్ల దూరంలో కుమారధార తీర్థం వెలసి ఉంది.

• దర్శన నియమం:

  • ప్రతి ఏటా ఫాల్గుణ మాసంలో పౌర్ణమి రోజు ఈ తీర్థ ముక్కోటిని నిర్వహిస్తారు.

  • ఆ రోజు మాత్రమే ఈ తీర్థాన్ని దర్శించుకోడానికి అనుమతిస్తారు.

శ్రీరామకృష్ణ తీర్థం

• స్థానం: తిరుమల శేషాచల అడవుల్లోని పుణ్య తీర్థాల్లో శ్రీరామకృష్ణ తీర్థం ఒకటి.

• పౌరాణిక నేపథ్యం (స్కంద పురాణం):

  • పూర్వకాలంలో శ్రీరామకృష్ణుడు అనే మహర్షి వేంకటాద్రిపై తపస్సు చేసి, తన తపస్సు, పవిత్ర స్నానం కోసం ఈ రామకృష్ణ తీర్థాన్ని రూపొందించుకున్నారు.

  • ఆ మహర్షి ఇక్కడ కఠోర తపస్సు చేసి, విష్ణువు సాక్షాత్కారంతో ముక్తి పొందినట్లుగా స్థల పురాణం ద్వారా తెలుస్తోంది.

• ముక్కోటి: ప్రతి సంవత్సరం పుష్యమి నక్షత్రంతో కూడిన పౌర్ణమి నాడు ఈ తీర్థ ముక్కోటిని ఆలయ ఆర్చకులు శాస్త్రోక్తంగా నిర్వహిస్తారు.

తిరుమల కొండలు కేవలం శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి ఆలయానికి మాత్రమే కాదు, కోట్లాది పుణ్య తీర్థాలకు నిలయాలు. ఈ తీర్థాలను దర్శించడం ద్వారా భక్తులు దైవికమైన ఆశీర్వాదాలను, పాప విముక్తిని పొందవచ్చు.

తీర్థాల సంఖ్య మరియు ప్రాముఖ్యత

• కోటి తీర్థాలు: ఈ కొండలలో సుమారు కోటి తీర్థాలు ఉన్నట్లు పురాణాల ద్వారా తెలుస్తోంది.

• దర్శన సాధ్యత: అయితే భక్తులు దర్శించుకోడానికి అనువైనవి కొన్ని తీర్థాలు మాత్రమే!

ఫలశృతి (పుణ్య ఫలం)

• పాప విముక్తి: తిరుమల గిరుల్లో వెలసిన ఈ పవిత్ర తీర్థాలను దర్శించి, ఈ తీర్థాల్లో స్నానం చేస్తే ఏడు జన్మల పాపాలు నశిస్తాయని శాస్త్ర వచనం.

భక్తులకు పిలుపు

• దర్శన సంకల్పం: శ్రీవారి దర్శనం కోసం తిరుమల వెళ్ళినప్పుడు, ఈ తీర్థాలను మనం కూడా తప్పకుండా దర్శించుకుందాం.

• ముక్తి: తద్వారా సకల పాపాల నుంచి విముక్తి పొందుదాం.