Hanumad Vratam: హనుమద్ వ్రతం 2025 – తేదీ, పూజా విధానం, మహత్యం, ప్రయోజనాలు

శ్రీ ఆంజనేయ స్వామి అనుగ్రహం కోసం మార్గశిర మాసంలో శుక్ల పక్షం త్రయోదశి రోజున హనుమద్ వ్రతం ఆచరించబడుతుంది. ముఖ్యంగా దక్షిణ భారతదేశంలో ఈ వ్రతానికి విశేష ప్రాధాన్యత ఉంది.

వ్రత విశిష్టత

• తిథి: మార్గశిర మాసంలో వచ్చే శుక్ల పక్షం పదమూడవ (త్రయోదశి) రోజు హనుమద్ వ్రతం జరుపుకుంటారు.

• ప్రాంతం: ముఖ్యంగా దక్షిణ భారతదేశంలో ఈ పండుగ జరుపుకుంటారు.

• ఆచరించేవారు: ఇంట్లో ఎవరైనా ఈ వ్రతం ఆచరించవచ్చు.

పూజా విధానం

• శుద్ధి: ఉదయాన్నే లేచి ఇంటిని శుభ్రం చేసి, స్నానం చేసిన తరువాత ఆంజనేయ స్వామి పూజ చేయాలి.

• పారాయణం: అంజనేయ స్వామి పూజ సమయంలో కింది పవిత్ర గ్రంథాలను పఠించాలి:

  • హనుమాన్ చాలీసా

  • సుందరకాండ

  • హనుమాన్ అష్టోత్తరం

• నైవేద్యం: హనుమంతుడికి ప్రీతికరమైన నైవేద్యం సమర్పించాలి.

వ్రత ఫలం

ఈ వ్రతం ఆచరించిన వారికి ఆంజనేయ స్వామి అనుగ్రహంతో:

• ఆరోగ్యం

• ఐశ్వర్యం

• తోపాటు అన్ని రకాల భయాలు కూడా తొలగిపోతాయి.

హనుమద్ వ్రత కథా విశేషాలు

హనుమద్ వ్రతం ఆచరించడం ద్వారా, భక్తులు భౌతిక సంపదతో పాటు, శత్రు భయం నుండి విముక్తి, మరియు కోల్పోయిన వైభవాన్ని తిరిగి పొందారని ఈ కథలు చెబుతున్నాయి.

విభీషణుడి కుమారుడు నీలుడు

• కోరిక: స్వర్గలోకంలో ఉన్న చింతామణి, కల్పవృక్షం, కామధేనువు పొందాలని కోరిక.

• మార్గం: తండ్రి సూచన మేరకు కులగురువైన శుక్రాచార్యుణ్ణి సేవించి, పంచముఖ హనున్మహా విద్య ఉపదేశం పొందుతాడు.

• ఫలితం: గురుసమక్షంలోనే హనుమద్ వ్రతం చేస్తాడు. వెంటనే, స్వామి ప్రత్యక్షమై నీలుడికి పంచముఖ హనుమత్కవచాన్ని అనుగ్రహిస్తాడు.

• లాభాలు: ఇంద్రుడితో జరగబోయే సంగ్రామంలో తోడుండి విజయం సాధించి పెడతానని మాటఇస్తాడు. ఈ విధంగా చింతామణి, కల్పవృక్షం, కామధేనువుతో పాటు ఇంద్ర కుమార్తె వనసుందరి కూడా నీలునికి భార్యగా లభిస్తుంది.

ధర్మరాజు (భారత కాలం)

• ఆచరణ: అరణ్యవాసం చేస్తున్న ధర్మరాజు భార్య, తమ్ముళ్లతో హనుమద్ వ్రతం చేస్తాడు.

• ఫలితం: జూదంలో కోల్పోయిన రాజ్యం, సకల సంపదలు పొందుతాడు.

• అనుగ్రహం: ఈ వ్రత ఫలితంగానే ఆంజనేయుడు జెండాపై కపిరాజుగా అర్జున రథంపై ఉండి, హుంకార నాదంతోనే శత్రువుల గుండెలు బద్దలు చేస్తాడు.

చంద్రవంశ రాజు సోమదత్తుడు

• సమస్య: శత్రురాజుల దుర్మార్గాల కారణంగా రాజ్యాన్ని కోల్పోతాడు.

• ఉపదేశం: గురువైన గర్గాచార్యుని ఉపదేశంతో పంచముఖాంజనేయోపాసన చేసి, హనుమద్ వ్రతం చేస్తాడు.

• ఫలితం: హనుమదనుగ్రహాన్ని పొందుతాడు. పోయిన రాజ్యం మొత్తం అతనికి లభిస్తుంది. వేయి సంవత్సరాల పాటు ప్రజారంజకంగా, ధర్మమార్గంలో రాజ్యాన్ని పరిపాలిస్తాడు.

వ్రత విధానం మరియు ప్రత్యేకతలు

హనుమద్ వ్రతం కేవలం పూజ మాత్రమే కాక, గురూపదేశం ద్వారా, త్రికరణశుద్ధిగా సంకల్పం చేసుకుని ఆచరించవలసిన ఒక కల్పోక్తమైన వ్రతం.

వ్రతానికి సన్నద్ధత

• సంభారాలు: శుభముహూర్తంలో సకల సంబారాలు సమకూర్చుకోవాలి.

• నియమం: ముందురోజు ఉపవాసం చేసి బ్రహ్మచర్యం పాటించాలి.

• ప్రారంభం: మర్నాడు సంధ్యాది విధులు పూర్తిచేసుకుని, గురుసమక్షంలో విధివిధానంగా వ్రతం చేసుకోవాలి.

ప్రత్యేక పూజాంశాలు

• పంపానదీ దేవత: పూజా కలశంతో పాటు మరో కలశంలో కూడా నీరు తీసుకోవాలి. అందులోకి పంపానదీ దేవతను ఆహ్వానించి పూజ చేయాలి. ఆ కలశోదకంతోనే ఆంజనేయునికి పూజలు నిర్వహించాలి.

• హనుమత్ పరివారం: మంటపారాధనలో ఆవాహిత దేవతలతో పాటు హనుమత్ పరివారాన్ని (నలుడు, నీలుడు, సుగ్రీవుడు, జాంబవంతుడు, అంగదుడు, సుషేణుడు, తార, మైందుడు, ద్వివిదుడు తదితరులు) కూడా ఆవాహన చేసి వారికి అర్చనలు చేయాలి.

వ్రత సమాపనం మరియు దానాలు

• పూజాంతం: పూజా కార్యక్రమాలు పూర్తి చేసి హారతి, నివేదన ఇవ్వాలి.

• బ్రాహ్మణ పూజ: అనంతరం బ్రాహ్మణులను పూజించాలి. ప్రత్యేకించి బ్రహ్మచారులను హనుమత్ స్వరూపంగా అర్చించాలి. వారికి అప్పాలు వాయనం ఇవ్వాలి.

• దంపతి పూజ: తర్వాత దంపతి పూజ చేయాలి.

• అన్నసమారాధన: అనంతరం అన్నసమారాధన చేసి, బంధు మిత్రాదులతో కలసి భోజనం చేయాలి.

తోరం మరియు ఉద్యాపన

• తోర పూజ: వ్రతం చివరలో తోర పూజ చేసి ధరించాలి.

• ముడులు: గురూపదేశం ప్రకారం సాధన చేస్తున్న హనుమద్ వ్రతంలో బీజాక్షరాల సంఖ్యతో ముడులు వేయాలి.

• గురూపదేశం: హనుమద్ వ్రతాన్ని కేవలం గురూపదేశం ప్రకారమే చేసుకోవాలి.

• ఉద్యాపన: తోరానికి ఎన్ని ముళ్ళు వేస్తామో అన్ని సంవత్సరాలు వ్రతం చేసుకుని, చివరగా కల్పోక్తంగా ఉద్యాపన చేసుకోవాలి.

పరాశర సంహిత వచనం

• కార్యసిద్ధి: ఈ విధంగా సమంత్రకంగా, గురూపదేశం ప్రకారం హనుమద్ వ్రతాన్ని ఆచరించటం వల్ల సకల కార్యసిద్ధి కలుగుతుందని పరాశర సంహిత చెబుతుంది.

• సంకల్పం: కేవలం వ్రతం చేస్తామని, త్రికరణశుద్ధిగా సంకల్పం చేసుకుంటేనే స్వామి భక్తుల కోరికలు నెరవేరుస్తారని సంహిత చెబుతోంది.

• సీతాన్వేషణ: సీతాన్వేషణలో భాగంగా సముద్రలంఘనం చేసింది, లంకకు చేరుకుని అశోకవనంలో ఉన్న సీతమ్మను హనుమ మొదటగా దర్శించింది ఈ రోజే. అందుకే ఈ రోజున హనుమద్ వ్రతం చేసుకుంటే సకల దుఃఖాలు తొలగి కార్యసిద్ధి కలుగుతుంది.

వ్రతానికి ఇతర రోజులు

• సంవత్సరంలో ఎప్పుడైనా ఆదివారం, హస్త నక్షత్రం కలిసిన రోజు కూడా వ్రతం చేసుకోవచ్చు.

హనుమద్ వ్రతం 2025 తేదీ

• తేదీ: డిసెంబర్ 03, 2025 (బుధవారం).