Vimana Venkateswara Swamy: విమాన వేంకటేశ్వర స్వామి మహత్యం – తిరుమల యాత్రలో అసంపూర్ణతను తీర్చే దర్శనం

 

తిరుమల శ్రీవారి ఆలయంలో ఆనంద నిలయం (ప్రధాన ఆలయం) గోపురంపైన వెలసిన విమాన వేంకటేశ్వర స్వామికి ఉన్న మహిమ మరియు ప్రత్యేకతలను గురించి తెలుసుకుందాం.

1. ఆనంద నిలయంలో ప్రధాన దైవంతో సమానం

• ప్రాముఖ్యత: ఆనంద నిలయం గోపురంపైన (విమానంపైన) వెలసిన విమాన వేంకటేశ్వర స్వామిని, గర్భగుడిలో కొలువై ఉన్న ప్రధాన దైవంతో సమానమైన మహత్యం కలిగి ఉన్నట్లుగా భావిస్తారు.

• దర్శన నియమం: శ్రీవారి దర్శనం అనంతరం, ప్రదక్షిణ మార్గంలో ఉన్న ఈ స్వామిని దర్శించుకోకుంటే తిరుమల యాత్ర అసంపూర్ణమే అని భక్తులు, పండితులు అంటారు.

2. విమాన దర్శనం యొక్క ఫలం

• ఆనంద నిలయానికి ప్రదక్షిణ చేసే భక్తులు, ఈ విమాన వేంకటేశ్వర స్వామిని దర్శించి, ఆనంద నిలయానికి అభిముఖంగా చేతులు జోడించి నమస్కరించడం ఆచారం.

• ఆనంద నిలయ విమాన గోపురాన్ని చూడటం ద్వారా కన్నులారా సాక్షాత్తు శ్రీనివాసుడిని దర్శించుకున్నంత ఫలం దక్కుతుందని భక్తుల విశ్వాసం. గర్భగుడిలోకి వెళ్లి స్వామిని దర్శించుకోలేని వారు లేదా త్వరగా వెళ్లాల్సి వచ్చిన వారు ఈ విమాన వేంకటేశ్వర స్వామిని దర్శించుకుని సంతృప్తి చెందుతారు.

విమాన వేంకటేశ్వర స్వామి మహత్యం

పౌరాణిక ఆధారం

• స్కంద పురాణంలోని వైష్ణవ ఖండంలో ఉన్న వేంకటాచల మహత్యం శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి మహిమలను వివరిస్తుంది. తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానాలు కూడా దీనిని ప్రచురించాయి.

• పురాణ వచనం: ఈ గ్రంథంలోనే విమాన వేంకటేశ్వర స్వామి గురించిన ప్రస్తావన ఉంది. ఆనంద నిలయంలోని ధ్రువ మూర్తికి (గర్భగుడిలోని ప్రధాన విగ్రహం) ఉన్న మహత్యమే విమాన వేంకటేశ్వర స్వామికి కూడా ఉంటుందని అంటారు.

దర్శనం యొక్క ఫలితం

• విశ్వాసం: ఏ కారణం చేతనైనా శ్రీవారి దర్శన భాగ్యం లభించని వారు విమాన వేంకటేశ్వర స్వామిని దర్శిస్తే, సాక్షాత్తు శ్రీవారిని దర్శించిన ఫలితమే లభిస్తుందని భక్తులు నమ్ముతారు.

విమాన వేంకటేశ్వర స్వామి విగ్రహం స్థానం

• ప్రదేశం: తిరుమల శ్రీవారి ఆలయంలోని ఆనంద నిలయ విమానంపై, అంటే గోపురంపై, వాయవ్య (ఉత్తర) దిక్కున ఒక చిన్న మందిరం వెలుగును విరజిమ్ముతూ ప్రకాశిస్తూ ఉంటుంది.

• అలంకరణ: వెండి మకరతోరణంతో అలంకరించిన ఆ మందిరంలోనే శ్రీ విమాన వేంకటేశ్వర స్వామి వెలసి ఉన్నారు.

• సేవకులు: విమాన వేంకటేశ్వర స్వామికి ఎడమవైపు గరుత్మంతుడు, కుడివైపున హనుమంతుడు నిత్యం సేవ చేస్తూ ఉంటారు.

విమాన వేంకటేశ్వరుని ప్రతిష్ఠాపన

విమాన వేంకటేశ్వరుని ప్రతిష్ఠాపన వెనుక ఉన్న వివరాలు:

• ప్రతిష్ఠాపకులు: ఈ స్వామివారి ప్రతిష్ఠాపన తొండమాన్ చక్రవర్తిచే జరిగినదని వేంకటాచల మహాత్మ్యం గ్రంథంలో తెలియజేయబడింది.

• గుర్తింపు ఏర్పాట్లు: 1982లో ఆనందనిలయ విమానానికి (గోపురానికి) బంగారుపూత పూస్తున్నప్పుడు, భక్తులు స్వామివారిని సులభంగా గుర్తించడానికి వీలుగా ఈ ఏర్పాట్లు చేశారు:

• వెండి మకరతోరణం పెట్టించారు.

• గుర్తుపట్టడానికి వీలుగా బాణం గుర్తును ఏర్పాటు చేశారు.

విమాన వేంకటేశ్వర స్వామి మహత్యం

• స్వరూపం: విమాన వేంకటేశ్వర స్వామివారు స్వయంగా శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి మూలమూర్తిని పోలిన రూపంలో, ఎంతో పవిత్రత కలిగి ఉండడం విశేషం.

• నామకరణం: ఈ స్వామి విమానంపై విరాజిల్లుతున్నందునే ఈయన్ను "విమాన వేంకటేశ్వరుడు" అని వ్యవహరిస్తారు.

• దర్శన ఫలం: ఈ స్వామివారి దర్శనం, గర్భాలయంలోని స్వయంభూ శ్రీవారి దర్శనంతో సమానమనే విశ్వాసం భక్తులలో బలంగా ఉంది.

• యాత్రా ఫలితం: ఒకవేళ మూలమూర్తిని దర్శించలేకపోయినా, ఈ స్వామివారి దర్శనం వల్ల యాత్రా ఫలితం సంపూర్ణంగా లభిస్తుందని భక్తుల నమ్మకం.

విమాన వేంకటేశ్వరుని దర్శనం: నాడు - నేడు

తిరుమల శ్రీవారి దర్శనంలో విమాన వేంకటేశ్వరుని దర్శన క్రమంలో కాలక్రమేణా మార్పులు వచ్చాయి:

• గతంలో (నాడు): భక్తులు ముందుగా విమాన వేంకటేశ్వరుని దర్శించిన తరువాతే మూలమూర్తిని దర్శించేవారు.

• ప్రస్తుతం (నేడు): నానాటికి భక్తుల సంఖ్య పెరగడం వల్ల ప్రస్తుతం భక్తులు గర్భాలయంలోని మూలమూర్తినే ముందుగా దర్శించుకుంటున్నారు.

• ప్రస్తుత ఆచారం: అయితే, శ్రీవారి దర్శనం తరువాత ప్రదక్షిణ చేస్తూ భక్తులు విమాన వేంకటేశ్వర స్వామివారి దర్శనం చేయడం ఇప్పటికీ ప్రధాన ఘట్టంగా కొనసాగుతోంది.

శ్రీ వ్యాసరాయల కాలంలో ప్రాధాన్యం

శ్రీకృష్ణదేవరాయల కాలంలో ప్రముఖ ద్వైత వేదాంత పండితులు అయిన శ్రీ వ్యాసతీర్థులుగా పిలవబడే వ్యాసరాయలు తిరుమలలో 12 సంవత్సరాల పాటు సేవలు అందించారు.

• కుహూ యోగం నివారణ: కృష్ణదేవరాయుడికి ఏర్పడిన 'కుహూ యోగం' అనే కాలసర్ప దోషాన్ని నివారించేందుకు, ఆయన విజయనగర సింహాసనాన్ని అధిష్ఠించి తపస్సు చేశారు.

• ప్రాముఖ్యత: ఈ పుణ్యకాలంలో విమాన వెంకటేశ్వర స్వామి సన్నిధిలో జరిగిన వేద పారాయణలు, భక్తి కార్యక్రమాలు, అర్చనలు అత్యంత ప్రాముఖ్యత పొందాయి.

• నిరంతర సేవ: ఇప్పటికీ మధ్వ పండితులు విమాన వేంకటేశ్వరుడి ఎదుటే కూర్చొని వేదపారాయణ చేస్తున్నారు.

దర్శన ఫలం

• విశ్వాసం: తిరుమల శ్రీవారిని దర్శించిన తరువాత విమాన వేంకటేశ్వరుని కూడా దర్శించుకుంటే జన్మాంతర పాపాలు తొలగిపోతాయని, సర్వశుభాల అనుగ్రహం లభిస్తుందని భక్తుల విశ్వాసం.

• అందుకే విమాన వేంకటేశ్వరస్వామి దర్శనానికి అంతటి ప్రాధాన్యత ఉంది. మనం కూడా తిరుమల యాత్రకు వెళ్లినప్పుడు విమాన వేంకటేశ్వరస్వామిని తప్పకుండా దర్శించుకుందాం.