Pallikondeswarar Temple: శ్రీ పల్లికొండేశ్వర స్వామి ఆలయం – సురుటుపల్లిలో శయన శివుని అపురూప దర్శనం

 

• ప్రదేశం: చిత్తూరు జిల్లా, నాగలాపురం మండలం, సురుటుపల్లి గ్రామం.

• ప్రత్యేకత: ఈ ఆలయంలో శివుడు పార్వతి దేవి ఒడిలో తలపెట్టుకొని పడుకున్న (శయన) భంగిమలో దర్శనమిస్తాడు. ఈ రూపంలో శివుడు కనిపించే ఏకైక విగ్రహం దేశంలో ఇదేనని ప్రసిద్ధి.

• దేవాలయం పేరు: ఈ క్షేత్రాన్ని శ్రీ మరగదాంబిక సమేత పల్లి కొండేశ్వర స్వామి క్షేత్రంగా పిలుస్తారు.

పౌరాణిక గాథ

వ్యాస మహర్షి రచించిన శివ మహాపురాణం ప్రకారం, ఈ శయన భంగిమకు గల కారణం:

1. హాలాహలం పుట్టడం: దేవదానవులు అమృతం కోసం క్షీరసాగర మథనం చేసినప్పుడు, ముందుగా లోకాలను దహించే హాలాహలం (కాలకూట విషం) పుట్టింది.

2. శివుని రక్షణ: భయపడిన దేవతలు, రాక్షసులు శివుడిని ప్రార్థించగా, లోకాలను రక్షించడానికి శివుడు ఆ కాలకూట విషాన్ని మింగి, తన కంఠంలో దాచుకున్నాడు.

3. శయన భంగిమ: విష ప్రభావం వలన శివుడు కొంత అలసటకు గురై, కైలాసానికి తిరిగి వెళ్లే మార్గంలో సురుటుపల్లి ప్రాంతానికి చేరుకున్నప్పుడు, ఆ కాలకూట విష ప్రభావం వలన కొన్ని క్షణాల పాటు మైకాన్ని (అలసట/నిద్రమత్తు) పొంది పార్వతి ఒడిలో తలపెట్టుకొని శయనించాడు (పడుకున్నాడు).

దేవతల ఉపచారాలు, శివుని శయన భంగిమ

నారద మహర్షి ద్వారా శివుడు అలసిపోయి సురుటుపల్లిలో విశ్రాంతి తీసుకుంటున్న విషయం తెలుసుకున్న దేవతలు, మహర్షులు వెంటనే అక్కడికి చేరుకున్నారు.

• ఉపచారాలు: దేవతలు పరమేశ్వరుడికి ఉపచారాలు చేయడంతో, శివుడు మైకం నుంచి తేరుకున్నాడు.

• శయన రూపం: దేవతల కోరిక మేరకు, శివుడు ఇక్కడే శయన భంగిమలో (పడుకున్న రూపంలో) కొలువు తీరాడు.

• విష్ణువు పాత్ర: గరళం (విషం) శివుని కడుపులోకి వెళ్లకుండా శ్రీ మహా విష్ణువు సూక్ష్మ శరీరంతో శివుడి గొంతులో ఉండిపోయాడు. దీనివల్ల విషం గొంతులోనే ఉండిపోయి, ఆ భాగం నీలి రంగులోకి మారింది. ఆనాటి నుంచి శివుడు గరళకంఠుడు, నీలకంఠుడుగా ప్రసిద్ధి చెందాడు.

సురుటుపల్లి' పేరు వెనుక కథనం

• నందీశ్వరుని నిలువరింత: నీలకంఠుడికి స్వస్థత చేకూర్చడానికి తరలి వచ్చిన సురగణాన్ని (దేవతలు), పరమేశ్వరుడు విశ్రాంతి తీసుకుంటున్నాడని నందీశ్వరుడు మొదట నిలువరించాడు.

• దర్శనం: విషయం తెలుసుకున్న శివుడు మేలుకుని దేవతలకు దర్శన భాగ్యం కలిగించాడు. దేవతలు ఆనందంతో నృత్యాలు చేశారు.

• తిథి: శివపురాణం ప్రకారం, సప్తరుషులు, దేవతలు పరమేశ్వరుణ్ణి కృష్ణ పక్ష త్రయోదశి నాడు దర్శించుకున్నారు.

• పేరు రాక: సురులు (దేవతలు) దిగివచ్చిన ప్రాంతం కాబట్టి, ఈ ప్రాంతానికి మొదట 'సురుల పల్లి' అనే పేరు వచ్చింది. కాలక్రమేణా వాడుకలో అది **'సురటు పల్లి'**గా మారింది.

ఆలయ చరిత్ర మరియు విశేషాలు

• నిర్మాణం: ఈ ఆలయాన్ని 1344-47 మధ్య కాలంలో విజయనగరాధీశుడైన హరిహర బుక్కరాయలు నిర్మించారు.

• జీర్ణోద్ధరణ: 1833లో శ్రీకాళహస్తి సంస్థానాధీశులు ఈ ఆలయాన్ని జీర్ణోద్ధరణ (పునరుద్ధరణ) చేశారని ఆలయ గోడలపై ఉన్న శాసనాలు తెలియజేస్తున్నాయి.

• మేధా దక్షిణామూర్తి: ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో వెలసిన శ్రీ మేధా దక్షిణామూర్తిని ఆరాధించడం వలన భక్తులకు విశేషమైన విద్యా ప్రాప్తి లభిస్తుందని నమ్మకం.

• నందీశ్వరుని ఆరాధన: ప్రదోష వేళలో శ్రీ నందీశ్వరుని ఆరాధనకూ ఈ క్షేత్రం ప్రసిద్ధి చెందింది.

శివుని అపురూప శయన రూపం

• అరుదైన భంగిమ: ఈ ఆలయంలోని శివుడి విగ్రహం దేశంలోనే అరుదైనది. శివుడు పార్వతీదేవి (సర్వమంగళాదేవి) ఒడిలో తలపెట్టుకుని, ఆదమరచి నిద్రిస్తున్న భంగిమలో దర్శనమిస్తాడు.

• విగ్రహ రూపం: ఈ శయన శివుడి విగ్రహం పద్నాలుగు అడుగుల ఎత్తులో ఉంటుంది.

• పరివారం: స్వామివారి చుట్టూ బ్రహ్మ, విష్ణువులు, సూర్యచంద్రాదులు, నారద తుంబురులు, ఇంద్రుడు, కుబేరుడు, మార్కండేయుడు, అగస్త్య, పులస్త్య, వాల్మీకి, విశ్వామిత్ర వంటి మహర్షులు కొలువు తీరి ఉంటారు. ఈ దృశ్యం భక్తులకు కన్నులపండుగగా ఉంటుంది.

ఆలయ ప్రాశస్త్యం మరియు మహాకుంభాభిషేకం

• కుంభాభిషేకం: ఈ ఆలయ గొప్పదనాన్ని గుర్తించిన శ్రీ కంచి కామకోటి పీఠాధిపతి శ్రీ చంద్రశేఖర సరస్వతి స్వామి వారు 1979లో ఇక్కడ మహాకుంభాభిషేకం నిర్వహించారు.

• శివుని దర్శనం: ఆ సందర్భంలో, చంద్రశేఖర సరస్వతి స్వామి వారికి పరమశివుడు స్వయంగా దర్శనభాగ్యం కలిగించడంతో, ఆయన ఆ ఆలయంలోనే గడిపినట్లు స్వయంగా చెప్పారు.

ప్రదోష క్షేత్రం యొక్క విశిష్టత

అరుణా నది ఒడ్డున వెలసిన సురుటుపల్లి కొండేశ్వరస్వామి క్షేత్రం ప్రదోష క్షేత్రంగా ప్రసిద్ధి చెందింది.

• దర్శన విశేషం: ప్రతి మాసంలో వచ్చే కృష్ణ పక్ష త్రయోదశి రోజున శయన శివుని దర్శించుకోవడం చాలా విశేషంగా భావిస్తారు.

• మహాప్రదోషం: ఒకవేళ ఆ త్రయోదశి శనివారం రోజున కలిసి వస్తే, అది మహాప్రదోషంగా పరిగణించబడుతుంది. ఆ వేళలో దేవతలు కూడా పల్లి కొండేశ్వర స్వామి దర్శనానికి వస్తారని భక్తుల నమ్మకం. ఆ రోజున దర్శనానికి వెళితే సమస్త దేవతల కరుణాకటాక్షాలను అందుకోవచ్చని భక్తులు విశ్వసిస్తారు.

• పురాణ నేపథ్యం: శివుడు హాలాహలాన్ని మింగి సొమ్మసిల్లిన సమయంలో పదిహేనువేల మంది దేవతలు ఈ స్థలానికి వేంచేసినట్లు శివపురాణం చెబుతోంది.

• స్వామివారి నామాలు: ఇక్కడ పరమేశ్వరుడిని నీలకంఠుడు, శ్రీకంఠ, నంజుండస్వామిగానూ భక్తులు స్తుతిస్తారు.

అభిషేకంతో అభీష్టసిద్ధి

ఈ ఆలయంలో పరమశివునికి వివిధ వస్తువులతో చేసే అభిషేకాల ద్వారా భక్తులు పొందే ఫలితాలు ఈ విధంగా ఉన్నాయి:

• పంచామృతంతో అభిషేకం: ఆరోగ్య ప్రాప్తి కలుగుతుంది.

• పాలతో అభిషేకం: దీర్ఘాయుష్షు లభిస్తుంది.

• పెరుగుతో అభిషేకం: సత్సంతానం కలుగుతుంది.

• గంధంతో అభిషేకం: లక్ష్మీ కటాక్షం (సంపద) లభిస్తుంది.

ఆలయానికి చేరుకునే మార్గాలు

సురుటుపల్లి గ్రామంలోని ఈ ఆలయం చెన్నై-తిరుపతి జాతీయ రహదారిని ఆనుకొని ఉంది, కాబట్టి సులభంగా చేరుకోవచ్చు.

• తిరుపతి నుండి: 73 కిలోమీటర్లు (చెన్నై వైపుగా).

• చెన్నై నుండి: 68 కిలోమీటర్లు (తిరుపతి వైపుగా).

పదిహేనువేల మంది దేవతలు తరలి వచ్చి ఆరాధించిన పల్లికొండేశ్వరుడు కొలువుదీరిన ఈ సురుటుపల్లి క్షేత్రాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ జీవితంలో ఒక్కసారైనా తప్పకుండా దర్శించుకోవాలి.