Narayanavanam Avanakshamma Temple: ఆమ్నాయాక్షి దేవి ఆలయం – వేదాలను కాపాడిన తల్లి, పద్మావతీదేవి పూజించిన శక్తి

చిత్తూరు జిల్లాలోని నారాయణవనం (నారాయణవరం) గ్రామానికి కిలోమీటరు దూరంలో అరుణానది సమీపంలో ఈ ఆలయం వెలసింది.

1. అమ్మవారి ప్రాముఖ్యత

• వేద పరిరక్షణ: అమ్మవారు వేదాలను పరిరక్షించి వెలసిన తల్లి.

• పౌరాణిక సంబంధాలు:

  • ఆమె ఆకాశరాజు కులదైవం.

  • శ్రీ పద్మావతీ దేవి నిత్యం కొలిచిన దేవి ఈమె.

  • శ్రీనివాసుడు మరియు పద్మావతిలకు వివాహం నిశ్చయమయ్యాక, కల్యాణానికి ముందు ఈ అమ్మనే దర్శించుకున్నారట.

2. పేరు వెనుక అర్థం

• ఆమ్నాయం: వేదం అని అర్థం.

• అక్షి: కన్నులు అని అర్థం.

• నామకరణం: వేదాలను కన్నులుగా ఉన్న అమ్మవారు కాబట్టి, ఆ తల్లికి ఆమ్నాయాక్షి అనే పేరు వచ్చింది.

• కాలక్రమంలో మార్పు: ఆ పేరే కాలక్రమంలో అవనాక్షమ్మగా రూపాంతరం చెందింది.

ఆమ్నాయాక్షి అమ్మవారి ఆవిర్భావ కథ

నారాయణవనంలో వెలసిన ఆమ్నాయాక్షి అమ్మవారి ఆవిర్భావం వెనుక ఉన్న పురాణ కథ:

• వేదాల అపహరణ: పూర్వం సోమకుడు అనే రాక్షసుడు బ్రహ్మ నుంచి వేదాలను తస్కరించాడట.

• సంహారం మరియు ఆవిర్భావం: అప్పుడు పార్వతీదేవి అతణ్ణి సంహరించి, వేదాలను తిరిగి బ్రహ్మకు అప్పగించింది. ఆ తర్వాత ఆమె నారాయణవనంలో ఆమ్నాయాక్షిగా వెలిసిందట.

• స్వరూపం: సోమకుణ్ణి సంహరించిన ఈ అమ్మవారి రూపం కాళికామాతను పోలి ఉంటుంది.

విగ్రహ ప్రతిష్ఠాపన

• ప్రాచీన విగ్రహం: అప్పట్లో అమ్మవారి విగ్రహం చాలా చిన్నగా ఉండేదట.

• తరువాతి ప్రతిష్ఠ: తరువాత కాలంలో అగస్త్య మహర్షి మరియు ఆకాశరాజు కలిసి ఆ చిన్న విగ్రహం వెనుకనే, అవే పోలికలు ఉండేలా ఒక పెద్ద విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించారు.

ఆకాశరాజు కుల దేవత: అవనాక్షమ్మ

అవనాక్షమ్మ (ఆమ్నాయాక్షి) శ్రీ మహాలక్ష్మీ దేవి అవతారంగా చెప్పే పద్మావతీ దేవి తండ్రి ఆకాశరాజు యొక్క కులదైవం.

ఆకాశరాజు మరియు సంతానం

• ఆలయం స్థానం: అప్పట్లో ఆకాశరాజు కోట ముందుభాగంలో ఈ ఆలయం ఉన్నట్లు చరిత్ర ద్వారా తెలుస్తోంది.

• ఆలయాన్ని దర్శించడం: ఆకాశరాజు ఎక్కడికైనా వెళ్లే ముందు తప్పకుండా అమ్మవారిని దర్శించుకునేవాడట.

• సంతానం: ఆయనకు చాలాకాలం వరకూ పిల్లలు పుట్టలేదు. సంతానం కోసం అమ్మవారికి ఎన్నో పూజలు చేయగా, దాని ఫలితంగానే పద్మావతీదేవి జన్మించిందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.

పద్మావతి మరియు శ్రీనివాసుని వివాహం

• నిత్య పూజ: పద్మావతీదేవి తండ్రితో సహా రోజూ ఆలయానికి వచ్చి అమ్మవారికి పూజలు చేసేదట.

• వరము: నారాయణవనంలోని ఉద్యానవనంలో ఓ రోజు శ్రీనివాసుణ్ణి చూసి మోహించిన పద్మావతి, శ్రీనివాసుణ్ణే తనకు భర్తను చేయమని అవనాక్షమ్మను కోరుకుందట.

• వివాహానికి ముందు ఆశీస్సులు: శ్రీనివాసుడు, పద్మావతిలకు పెళ్లి నిశ్చయమయ్యాక, కల్యాణానికి ముందు వాళ్లిద్దరూ ఇక్కడికి వచ్చి అమ్మవారి ఆశీర్వాదం తీసుకున్నారు.

• గౌరీ వ్రతం: పద్మావతి ఈ ఆలయంలో గౌరీ వ్రతం (ఉత్తముడైన భర్త కోసం చేసే వ్రతం) చేసిందట.

• తిరుమలకు ప్రయాణం: పరిణయం తరువాత వాళ్లిద్దరూ తిరుమలకు వెళ్తూ కూడా అమ్మవారిని దర్శించుకున్నట్లు 'పద్మావతీ పరిణయం' పుస్తకంలో ఉంది.

అగస్త్యీశ్వరాలయం (నారాయణవనం)

నారాయణవనం గ్రామంలో అవనాక్షమ్మ ఆలయ సమీపంలోనే ఈ అగస్త్యీశ్వరాలయం వెలసింది.

ఆలయ చరిత్ర మరియు ప్రత్యేకత

• ప్రతిష్ఠాపన: ఈ ఆలయాన్ని అగస్త్య మహర్షి ప్రతిష్ఠించారట.

• అభివృద్ధి: ఈ ఆలయాన్ని ఆకాశరాజు అభివృద్ధి చేశాడు.

• అమ్మవారి పేరు: ఈ గుడిలోని అమ్మవారిని మరకతవల్లి అని అంటారు.

• ప్రత్యేకత: సాధారణంగా శివాలయాల్లో ముందు శివలింగం, దానికి ఎడమవైపు అమ్మవారు ఉంటారు. కానీ, ఈ ఆలయంలో మాత్రం మొదట అమ్మవారి విగ్రహం ఉండి, ఆ తరువాత స్వామి విగ్రహం ఉండటం ఒక విశేషంగా చెప్పవచ్చు.

పద్మావతి దేవికి వ్యాధి నివారణ

• వ్యాధి నివారణ: ఒకానొక సమయంలో పద్మావతీ దేవికి జబ్బు చేసినప్పుడు, అగస్త్య మహర్షి సూచన మేరకు ఆమె ఈ ఆలయంలో రుద్రాభిషేకం చేయించింది.

• ఫలితం: రుద్రాభిషేకం చేయగానే పద్మావతి దేవికి వ్యాధి నయమైనట్లు 'వేంకటాచల మహత్యం' అనే గ్రంథంలో ఉంది.

అవనాక్షమ్మ ఆలయం: ఉత్సవాలు మరియు చరిత్ర

భక్తుల విశ్వాసాలు

ఈ ఆలయానికి భక్తులు ముఖ్యంగా మంగళ, శుక్ర, ఆదివారాల్లో అధిక సంఖ్యలో వస్తుంటారు. అమ్మవారిని పూజించడం వలన ఈ క్రింది కోరికలు నెరవేరుతాయని భక్తుల నమ్మకం:

• వివాహం: వివాహం కానివారికి వివాహం అవుతుందని.

• సంతానం: పిల్లలు లేని వారికి పిల్లలు పుడతారని.

వార్షిక ఉత్సవాలు

• 18 రోజుల జాతర: అమ్మవారికి ఏటా 18 రోజులపాటు జాతర జరుగుతుంది. ఇది సాధారణంగా ఆగస్టు 22-26 తేదీల మధ్య ప్రారంభమై సెప్టెంబరు 11-12 తేదీల్లో ముగుస్తుంది.

• నవరాత్రి ఉత్సవాలు: ఏటా అక్టోబరులో తిరుమల బ్రహ్మోత్సవాలు ప్రారంభమైనప్పుడు, ఇక్కడ నవరాత్రి ఉత్సవాలు మొదలవుతాయి.

ఆలయ చరిత్ర మరియు అభివృద్ధి

• చరిత్ర: ఈ ఆలయానికి దాదాపు మూడు వేల సంవత్సరాల చరిత్ర ఉంది.

• అభివృద్ధికి కృషి చేసినవారు:

  1. మొదట ఆకాశరాజు.

  2. తరువాత కార్వేటి వంశస్థులు.

  3. అనంతరం తిరుత్తణి రాజులు.

• టీటీడీ పరిధి: 1967లో ఈ ఆలయం తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం (టీటీడీ) పరిధిలోకి వచ్చింది. అప్పటి నుంచి పూజా ద్రవ్యాలు, వసతులు అన్నీ వారే సమకూరుస్తున్నారు.

• పర్యాటక వసతులు: ఆలయానికి వచ్చే భక్తుల కోసం రాష్ట్ర పర్యాటక అభివృద్ధి సంస్థ (రాష్ట్ర పర్యాటక అభివృద్ధి సంస్థ) పొంగళ్లు పెట్టుకునేందుకు వీలుగా షెడ్డు, అలాగే మరుగుదొడ్లు వంటి ఇతర సౌకర్యాలు కల్పించింది.

ఆమ్నాయాక్షి ఆలయ విశేష విగ్రహాలు

అవనాక్షమ్మ ఆలయంలో వివిధ విగ్రహాలు భక్తులకు దర్శనమిస్తాయి:

• గర్భగుడిలో:

  • అమ్మవారి చిన్న విగ్రహం (ప్రాచీనమైనది).

  • అమ్మవారి పెద్ద విగ్రహం (తరువాత ప్రతిష్ఠించింది).

  • శాంకరీదేవి విగ్రహం.

• ప్రాంగణంలో:

  • వేపచెట్టు కింద గణపతి విగ్రహం.

  • ఆలయం వెనుక నాగాలమ్మ విగ్రహాలు.

చారిత్రక ఘంటా ఆచారం

• ఆలయం ముందుభాగంలో రెండు పెద్ద రాతి స్తంభాలు ఉండేవి.

• వీటి మధ్యలో ఒక భారీ గంట ఉండేదట.

• అమ్మవారికి పూజలు నిర్వహించే సమయంలో ఈ గంటను మోగిస్తే, చుట్టుపక్కల గ్రామాలూ, పొలాల్లో ఉన్నవారు కూడా ఆ శబ్దం విని అవనాక్షమ్మను ప్రార్థించేవారు అని చెబుతారు.

ఆలయానికి చేరుకునే మార్గాలు

అవనాక్షమ్మ ఆలయం చిత్తూరు జిల్లా నారాయణవనంలో ఉంది.

• దూరం: తిరుపతికి 40 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.

రవాణా మార్గం	ప్రయాణ వివరాలు
బస్సు మార్గం	తిరుపతి నుంచి చెన్నై వెళ్లే బస్సు ఎక్కి నారాయణవనంలో దిగాలి. అక్కడి నుంచి కిలోమీటరు నడిస్తే ఆలయం వస్తుంది.
రైలు మార్గం	రైళ్లలో వచ్చేవారు తిరుపతి లేదా పుత్తూరు (5 కి.మీ. దూరం) నుంచి రోడ్డు మార్గంలో ఆలయానికి చేరుకోవచ్చు.