Edulabad Ranganatha Swamy Temple:ఎదులబాద్ గాజుల ఆండాళ్ ఆలయం – గోదా సమేత రంగనాథుని వైష్ణవ క్షేత్రం

 

తెలంగాణ రాష్ట్రం, మేడ్చల్ జిల్లా, ఘట్‌కేసర్ మండలం — ఈ ప్రాంతంలోని ఎదులబాద్ గ్రామం (పూర్వపు రాయపురం) లో వెలసిన శ్రీ గోదా సమేత రంగనాథ స్వామి ఆలయం సుమారు 500 సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగిన వైష్ణవ క్షేత్రంగా ప్రసిద్ధి చెందింది.

స్థల పురాణం

ఈ ఆలయ స్థాపనకు మూలకారణం అప్పన దేశికాచారి అనే విష్ణుభక్తుడు. ఆయన శ్రీ విల్లిపుత్తూరులో ఆండాళ్ అమ్మవారిని దర్శించి, స్వప్నంలో అమ్మవారి ఆదేశం మేరకు ఆమెను విగ్రహరూపంలో రాయపురానికి తీసుకొచ్చి, గ్రామస్తుల సహాయంతో ఆలయాన్ని నిర్మించాడు. ఇప్పటికీ ఆ వంశస్తులే పూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నారు.

గాజుల ఆండాళమ్మ – గ్రామ ఆడపడుచు

ఒక ఉత్సవ సమయంలో గోదాదేవి అమ్మవారు ఒక గాజుల దుకాణానికి వెళ్లి, “డబ్బులు మా నాన్నగారు ఇస్తారు” అని చెప్పి గాజులు వేయించుకుని వెళ్లిపోయినట్లు స్థలగాధ. ఆలయంలో అమ్మవారి చేతికి ఆ గాజులు కనిపించడంతో, గ్రామస్తులు ఆమెను తమ ఇంటి ఆడపడుచుగా భావించి ఒడి బియ్యం పోసే ఆచారం ప్రారంభించారు. అందుకే ఆమెను గాజుల ఆండాళమ్మ, గాజుల గోదాదేవి అని పిలుస్తారు.

ఆలయ నిర్మాణం & విశేషాలు

• వైష్ణవ సంప్రదాయం ప్రకారం పూజలు జరుగుతాయి.
• రాజగోపురం పై చెక్కిన శిల్పాలు, శిల్పకళ, ప్రాంగణంలోని పుష్కరిణి భక్తులను ఆకర్షిస్తాయి.
• ఆలయం గరుడాద్రి అనే పేరుతో కూడా ప్రసిద్ధి, ఎందుకంటే ఈ ప్రాంతంలో గరుడ పక్షులు సంచరించేవి.

గోదాదేవి – స్వప్న సాక్షాత్కార దేవత

• భక్తులు గోదాదేవిని కల్పవల్లిగా భావిస్తారు.
• ఆమె స్వప్నంలో దర్శనమిచ్చి దిశానిర్దేశం చేస్తుందని విశ్వాసం.
• కోరికలు కోరితే తప్పకుండా నెరవేరుస్తుంది అనే భక్తుల నమ్మకం ఉంది.

ఉత్సవాలు & ఆచారాలు

• శ్రావణ మాసంలో గోదాదేవి జన్మదినోత్సవం
• ధనుర్మాసంలో తిరుప్పావై పారాయణం, భోగి నాడు గోదాదేవి కళ్యాణం
• ఒడి బియ్యం పోసే ఆచారం – గ్రామస్తులు అమ్మవారిని తమ ఇంటి ఆడపడుచుగా భావించి ఈ ఆచారాన్ని పాటిస్తారు.