Makara Sankranti: మకర సంక్రాంతి 2026 – తెలుగు వారి పెద్ద పండుగ, పొంగలి, గొబ్బి గౌరి వ్రతం, దానధర్మాల విశేషాలు

"సంక్రాంతి" అంటే కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, అది ఖగోళపరంగా సూర్యుడి గమనాన్ని సూచించే పదం.

సంక్రాంతి అంటే ఏమిటి?

• అర్థం: సంక్రాంతి లేదా సంక్రమణము అంటే మారడం అని అర్థం.

• నిర్వచనం: సూర్యుడు ఒక రాశిలో నుంచి మరొక రాశిలోకి ప్రవేశించడాన్ని సంక్రమణం అని అంటారు.

• సంఖ్య: సంవత్సరానికి పన్నెండు సంక్రాంతులు (నెలకు ఒకటి చొప్పున) ఉంటాయి.

మకర సంక్రాంతి ప్రాముఖ్యం

అన్ని సంక్రాంతుల్లోనూ మకర సంక్రాంతికి ఎంతో ప్రాముఖ్యం ఉంది, దీనికి గల కారణాలు:

• సమయం: ఇది పుష్యమాసంలో, హేమంత ఋతువులో వస్తుంది.

• వాతావరణం: ఈ కాలంలో శీతగాలులు వీస్తూ, మంచు కురిసే వాతావరణం ఉంటుంది.

• ఖగోళ మార్పు: సూర్యుడు మకరరాశిలోకి మారగానే ఈ పండుగ వస్తుంది. ఈ మార్పు నుంచే ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం ప్రారంభమవుతుంది.

తెలుగువారి పెద్ద పండుగ

తెలుగువారికి, ముఖ్యంగా ఆంధ్రులకు, సంక్రాంతి పెద్ద పండుగ. ఈ పండుగ సాధారణంగా జనవరి మాసంలో వస్తుంది.

సంక్రాంతి యొక్క పౌరాణిక మరియు ఖగోళ ప్రాధాన్యత

• గమనం: మకర సంక్రాంతి రోజున సూర్యుడు దక్షిణాయనం నుండి ఉత్తరాయణ పథంలో అడుగుపెడతాడు.

• పురాణ విశేషం: ఈ రోజు నుంచి స్వర్గద్వారాలు తెరచి ఉంటాయని పురాణాలు పేర్కొన్నాయి.

పండుగ ఆచరణ

• రోజులు: ఈ సంక్రాంతి పండుగను కొన్ని ప్రాంతాలలో మూడు రోజులు, కొన్ని ప్రాంతాలలో నాలుగు రోజులు జరుపుకుంటారు.

సంక్రాంతి వాతావరణం

• ప్రారంభం: నిజానికి ధనుర్మాసారంభంతో (సుమారు డిసెంబర్ మధ్య నుంచి) నెల రోజులు మామూలుగానే సంక్రాంతి వాతావరణం చలిచలిగా తెలుగునాట ప్రారంభమవుతుంది.

• పల్లెల అందం: ఆ నెల రోజులు తెలుగు పల్లెలు ఎంత అందంగా, ఆహ్లాదకరంగా అలరారుతాయో చెప్పనవసరం లేదు.

ఇంటి అలంకరణ మరియు శోభ

సంక్రాంతి పండుగ కేవలం ఆధ్యాత్మికమైనది మాత్రమే కాదు, రైతులకు కృతజ్ఞతా దినం మరియు ఇంటికి నూతన శోభ తెచ్చే పండుగ.

రైతులకు మరియు గృహాలకు ప్రాధాన్యత

• ధనధాన్యాలు: ఈ పండుగకు రైతుల ఇంటికి ధనధాన్యరాశులు చేరతాయి.

• నూతన శోభ: పౌష్యలక్ష్మితో కళకళలాడే గృహ ప్రాంగణాలతో, ఇళ్ళు లోగిళ్లు ఒక నూతన వింత శోభ సంతరించుకుంటాయి.

సంక్రాంతికి ముందు సన్నాహాలు

• నవసొబగులు: ఈ పండుగకు నవసొబగులు తీసుకురావడానికి పది రోజుల ముందే ఇళ్ళకు సున్నాలు, రంగులు వేయడం సాంప్రదాయం.

సంక్రాంతి రోజున ఆచారాలు

• స్నానం మరియు శుభ్రత: సంక్రాంతి రోజున సూర్యోదయానికి ముందే లేచి, పూజా మందిరము, ఇంటిని శుభ్రం చేసుకోవాలి.

• అలంకరణ:

• గడపకు పసుపు, కుంకుమ అలంకరించాలి.

• గుమ్మానికి తోరణాలు కట్టాలి.

• పూజా మందిరమును ముగ్గులతో అలంకరించుకోవాలి.

పూజా నియమాలు మరియు దాన ఫలం

మకర సంక్రాంతి పండుగ దైవారాధన, ధాన్య నైవేద్య సమర్పణ, మరియు దానధర్మాలకు అత్యంత పవిత్రమైన రోజు.

పూజా మరియు భోజన నియమాలు

• వస్త్ర ధారణ: ఈ రోజున కుటుంబంలోని వ్యక్తులు నూతన దుస్తులు ధరించి పూజలో పాల్గొనాలి.

• పూజ: ఇష్ట దైవాలకు పూజలు చేయాలి.

• నైవేద్యం: కొత్తగా ఇంటికి వచ్చిన ధాన్యంతో తయారు చేసిన పొంగలి వంటి సాంప్రదాయ ఆహారాలను నైవేద్యంగా సమర్పించాలి.

• ఆహారం: నైవేద్యం పెట్టిన తర్వాత ఆ ప్రసాదాలను కుటుంబ సభ్యులుగా స్వీకరించాలి.

దానధర్మాల ప్రాధాన్యత

• దరిద్ర బాధ నివారణ: మకర సంక్రాంతి పుణ్యదినాన దానధర్మాలు చేయడం ద్వారా జన్మజన్మల దరిద్ర బాధలు తొలగిపోతాయని విశ్వాసం.

• స్త్రీలకు దానం: సంక్రాంతి రోజున స్త్రీలు పువ్వులు, పసుపు, కుంకుమ, పండ్లను దానం చేయడం ద్వారా:

• సకల సంపదలతో పాటు

• దీర్ఘసుమంగళీ ప్రాప్తం లభిస్తాయి.

జానపద కళాకారులు మరియు వ్రతాలు

సంక్రాంతి సందర్భంగా తెలుగు పల్లెలు భక్తిభావంతో, సంగీతంతో, రకరకాల జానపద కళా రూపాలతో కళకళలాడుతూ ఉంటాయి.

జానపద కళాకారులు మరియు దీవెనలు

తెల్లవారుజామున ఇంటింటికీ తిరిగే కళాకారులు:

• కీర్తనలు: హరిదాసు హరినామ సంకీర్తనలు, సాతాని జియ్యర్లు, జంగపు దేవరలు, బుడబుక్కల దొరలు, పంబల వాండ్లు, బైనాయుడులు, గంగిరెద్దుల వాళ్ళు ఇంటింటికీ తిరుగుతుంటారు.

• దీవెనలు: వారు తమ తీరులలో భక్తి గీతాలు పాడుతూ, ఏడేడు జన్మలలో మన ఇళ్ల పెద్దలకు పుణ్యలోకాలు ప్రాప్తించాలని దీవెనలు ఇస్తుంటారు.

మహిళల వ్రతాలు మరియు ముగ్గులు

• వ్రతం: సంక్రాంతి పండుగ సందర్భంగా మహిళలు కొన్ని వ్రతాలను ఆచరిస్తారు. వాటిలో ముఖ్యమైనది గొబ్బి గౌరి వ్రతం.

• ప్రారంభం: ఈ వ్రతాన్ని భోగి నాడు ప్రారంభిస్తారు.

• ముగ్గులు: ధనుర్మాసం నెల పెట్టినప్పటి నుంచి సంక్రాంతి పండుగ వరకు ప్రతి ఇంటి లోగిలి రకరకాల ముగ్గులతో ముచ్చటగా కనిపిస్తుంది.

మకర సంక్రాంతికి ఉన్న అదనపు ప్రాధాన్యత

• జగద్గురువు: జగద్గురువు ఆది శంకరాచార్యుడు ఈ రోజునే సన్యాసం స్వీకరించాడు అని చెబుతారు.

మకర సంక్రాంతి 2026 తేదీ

• తేదీ: జనవరి 14, 2026.