Bathing in Hinduism: స్నానం ఎన్ని రకాలు?

హిందూ సంప్రదాయం ప్రకారం, ఉదయం వేళల్లో స్నానం చేయడానికి కొన్ని ప్రత్యేక సమయాలు ఉన్నాయి. ఈ సమయాల ఆధారంగా స్నానాన్ని వివిధ రకాలుగా వర్గీకరించారు:

• ఋషి స్నానం: ఉదయం 5 గంటలకు ముందు చేసే స్నానం. ఇది అత్యంత శ్రేష్టమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది.

• దేవ స్నానం: ఉదయం 5 నుండి 6 గంటల మధ్య చేసే స్నానం.

• మానవ స్నానం: ఉదయం 6 నుండి 7 గంటల మధ్య చేసే స్నానం.

• రాక్షస స్నానం: ఉదయం 7 గంటల తర్వాత చేసే స్నానం.

స్నానానికి ప్రత్యామ్నాయాలు

అనారోగ్యం లేదా ఇతర కారణాల వల్ల స్నానం చేయలేని పక్షంలో, ఆధ్యాత్మికంగా శుద్ధి పొందడానికి కొన్ని ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలు ఉన్నాయి:

• మానస స్నానం: నిర్మలమైన హృదయంతో భగవంతుని (నిరంజనుణ్ణి) స్మరించుకోవడం. ఇది మానసిక శుద్ధిని సూచిస్తుంది.

• ధ్యాన స్నానం: విష్ణు పాదోదకంతో కానీ, లేదా తులసి, మారేడు దళాలు కలిపిన నీటితో శరీరాన్ని సంప్రోక్షించుకోవడం. ఇది భౌతిక, ఆధ్యాత్మిక శుద్ధిని సూచిస్తుంది.

స్నానం యొక్క రకాలు

హిందూ సంప్రదాయంలో స్నానానికి ఎంతో ప్రాధాన్యత ఉంది. వివిధ సందర్భాలలో చేసే స్నానాలను ఇక్కడ వివరించారు:

• దివ్యస్నానం: ఎండ, వాన రెండూ ఒకేసారి ఉన్నప్పుడు తడిస్తే దాన్ని దివ్యస్నానం అంటారు. ఇది చాలా అరుదుగా, శుభప్రదంగా భావిస్తారు.

• కపిలస్నానం: తడి వస్త్రంతో శరీరాన్ని తుడుచుకుంటే దాన్ని కపిలస్నానం అంటారు. ఇది ఒక ప్రత్యామ్నాయ స్నాన పద్ధతి.

• మంత్రస్నానం: సంధ్యావందనం వంటి సందర్భాలలో మంత్రాన్ని జపిస్తూ నీటిని ప్రోక్షించుకుంటే అది మంత్రస్నానం అవుతుంది.

• గాయత్రీ స్నానం: మహిమాన్వితమైన గాయత్రీ మంత్రాన్ని జపిస్తూ నీటిని అభిమంత్రించి, ఆ నీటిని తల మీద చల్లుకుంటే అది గాయత్రీ స్నానం అవుతుంది. దీనివల్ల సకల గ్రహదోషాలు తొలగిపోతాయని నమ్ముతారు.

ఈ వివిధ రకాల స్నాన పద్ధతులు కేవలం శరీర శుద్ధికి మాత్రమే కాకుండా, ఆధ్యాత్మిక శుద్ధికి కూడా తోడ్పడతాయి.