Dharmapuri Sri Yamadharma Raja Temple: ధర్మపురి యమ ధర్మరాజు ఆలయం – నరసింహుని అనుగ్రహంతో పాప విముక్తి, దీర్ఘాయుష్షు ప్రసాదించే క్షేత్రం

 

తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని జగిత్యాల జిల్లాలో వెలసిన ధర్మపురి క్షేత్రం అనేక పురాణ విశేషాలను కలిగి ఉంది.

1. యమధర్మరాజు ఆలయం

• ప్రత్యేకత: యమధర్మరాజు ధర్మానికి ప్రతినిధి. తెలంగాణలోని ధర్మపురిలో యమధర్మరాజుకు ప్రత్యేక ఆలయం ఉంది.

• చరిత్ర: 18వ శతాబ్దానికి చెందిన ఈ ఆలయం ధర్మపురి నరసింహస్వామి ప్రధాన ఆలయానికి ముందు భాగంలో ఉంటుంది.

• నామ విశేషం: ధర్మాన్ని పేరులోనే నిలుపుకున్న ధర్మపురిలోనే యమధర్మరాజుకు ప్రత్యేక ఆలయం వెలిసి ఉండడం విశేషం.

2. ధర్మపురి క్షేత్రం యొక్క విశిష్టతలు

ధర్మపురి పేరు వింటేనే రెండు ప్రధాన విశిష్టతలు గుర్తుకొస్తాయి:

1. దక్షిణాభిముఖ గోదావరి: ఇక్కడ దక్షిణాభిముఖంగా ప్రవహించే పవిత్ర గోదావరి నది.

2. నారసింహుడి క్షేత్రం: మహిమాన్వితమైన నారసింహుడి (యోగ నారసింహుడి) క్షేత్రం.

• పురాణ ప్రశంస: పూర్వం బ్రహ్మది దేవతలు, ఋషులు, మునులతో కలిసి ధర్మపురిలో దక్షిణాభిముఖంగా ప్రవహించే గోదావరిలో స్నానమాచరించి, ఆ యోగ నారసింహుడి దర్శనంతో పునీతులయ్యారని పురాణాలలో వివరించి ఉంది.

3. యముని తీర్థయాత్ర మరియు ప్రశాంతత

• యముని మానసిక స్థితి: నిత్యం నరకానికి వచ్చే పాపులను చూస్తూ, వారి నేరాల గురించి వింటూ, వారికి వివిధ రకాల శిక్షలు విధిస్తూ, మనశ్శాంతి కరువైన యముడు ఆ బాధల నుంచి విముక్తి పొందడం కోసం అనేక తీర్థయాత్రలు చేశాడు.

• ధర్మపురి సందర్శన: చివరగా ధర్మపురి విశిష్టత తెలుసుకుని ఇక్కడికి చేరుకొని, పవిత్ర గోదావరి నదిలో స్నానం చేసి నరసింహస్వామిని దర్శించుకున్నాడు.

యమునికి పాపవిముక్తి మరియు ఆలయ పునరుద్ధరణ

ధర్మపురిలో దక్షిణాభిముఖ గోదావరిలో స్నానం మరియు నరసింహుని దర్శనం యమధర్మరాజుకు మనశ్శాంతిని ప్రసాదించాయి.

1. యమునికి పాపవిముక్తి (స్థల పురాణం)

• పాపాలు దూరం: ధర్మపురిలో దక్షిణాభిముఖంగా ప్రవహించే గోదావరిలో స్నానం, నరసింహుని దర్శనంతో యమునికి అంతవరకూ పాపాత్ములకు శిక్షలతో పట్టుకున్న దోషాలు, మానసిక అశాంతి వంటివన్నీ దూరమయ్యాయని బ్రహ్మాండ, స్కాంధ పురాణాలు వెల్లడిస్తున్నాయి.

• శరణు: అనంతరం యమ ధర్మరాజు తనకు పాపవిముక్తి కలిగించమని నరసింహుని శరణు వేడుతాడు.

• అనుగ్రహం: తనను ఆశ్రయించిన యమ ధర్మరాజుని నరసింహస్వామి అనుగ్రహిస్తాడు. నరసింహుని అనుగ్రహంతో యముడు పాపవిముక్తుడవుతాడు.

• యముని ప్రతిష్ఠ: అనంతరం నరసింహస్వామి కరుణతో యముడు ధర్మపురిలో నరసింహ స్వామి ఆలయ ప్రాంగణంలోనే వెలసినట్లు ఆలయ స్థలపురాణం ద్వారా మనకు తెలుస్తోంది.

2. యమ ధర్మరాజు ఆలయ విశేషాలు

• స్థానం: యమ ధర్మరాజు ఆలయం ధర్మపురి నరసింహ స్వామి ఆలయ ప్రాంగణంలో దక్షిణ దిశలో వెలసి ఉంది.

• చరిత్ర:

  • ఈ క్షేత్రం క్రీ.శ. 850 ప్రాంతం నుంచే ఉన్నప్పటికీ, క్రీ.శ. 1422-1436 మధ్యకాలంలో బహమనీ సుల్తానుల దాడిలో ఈ ఆలయం ధ్వంసం అయినట్లుగా చారిత్రక ఆధారాలున్నాయి.

  • అనంతరం 17వ శతాబ్దంలో ఈ ఆలయాన్ని పునరుద్ధరించినట్లుగా తెలుస్తోంది.

3. యమగుండాల మహిమ

• యమగుండాలు: యముడు గోదావరిలో స్నానం ఆచరించిన ప్రదేశాలకు యమగుండాలు అని పేరు వచ్చింది.

• రోగ నివారణ: ఈ యమగుండాలలో స్నానం చేస్తే ఎటువంటి మొండి రోగాలైనా నయమవుతాయని విశ్వాసం.

భీకరాకారం మరియు నరసింహుని వరం

ధర్మపురి క్షేత్రంలో యమధర్మరాజు ప్రత్యేకంగా పూజలందుకుంటున్న తీరు మరియు దాని ప్రాముఖ్యత.

1. భీకరాకారంలో యముని విగ్రహం

• స్వరూపం: నరసింహస్వామి ఆలయ ప్రాంగణంలో వెలసిన యముని ఆలయంలో యమధర్మరాజు విగ్రహం:

  • చతుర్భుజాలతో (నాలుగు చేతులు),

  • పెద్ద పెద్ద కోరలతో,

  • చేతులో యమదండంతో భీకరాకారంలో కనిపిస్తుంది.

• దిక్పాలకుడు: పురాణాల ప్రకారం యముడు అష్ఠ దిక్పాలకులలో ఒకడిగా దక్షిణ దిక్కుకు అధిపతిగా వ్యవహరిస్తుంటాడు.

2. నరసింహుని వరం మరియు నానుడి

• నరసింహుని వరం: యముని భక్తికి మెచ్చిన నరసింహుడు, తన దర్శనానికి వచ్చిన భక్తులు ముందుగా యముని దర్శించిన తర్వాతనే తనను దర్శించుకుంటారని వరం ఇచ్చాడంట. ఈ ఆచారం ఇప్పటికీ పాటించబడుతోంది.

• యమపురి ఉండదు: ఈ క్రమంలో ధర్మపురిని దర్శిస్తే "యమపురి ఉండదు" అనే నానుడి స్థిరపడింది (అంటే మరణానంతరం యమలోక బాధలు ఉండవు లేదా మోక్షం లభిస్తుంది అని అర్థం).

3. పూజోత్సవాలు

• అధిపతి: జ్యోతిష్య శాస్త్రం ప్రకారం భరణి నక్షత్రానికి యముడు అధిపతి.

• ప్రత్యేక పూజలు: కాబట్టి ప్రతి మాసం భరణి నక్షత్రం రోజు యమ ధర్మరాజుకు ప్రత్యేక అభిషేకాలు, హోమాలు జరుగుతాయి.

• ఫలితం: ఈ హోమాలలో పాల్గొంటే అపమృత్యు దోషాలు (అకాల మరణ భయం) తొలగిపోతాయని విశ్వాసం.

మోక్షం మరియు దీర్ఘాయుష్షు

ధర్మపురి క్షేత్రంలో యమధర్మరాజు ఆలయాన్ని యమ ద్వితీయ రోజున దర్శించడం అత్యంత పుణ్యప్రదంగా భావిస్తారు.

1. యమ ద్వితీయ విశిష్టత

• సమయం: దీపావళి తరువాత రెండు రోజులకు వచ్చే యమ ద్వితీయ (కార్తీక శుద్ధ విదియ) రోజు కూడా స్వామివారి సన్నిధిలో ప్రత్యేక అభిషేకాలు, పూజలు జరుగుతాయి.

• పురాణ నేపథ్యం: యమ ద్వితీయ రోజు యమ ధర్మరాజు నరక ద్వారాలు మూసేసి తన సోదరి ఇంటికి వెళ్లి ఆమె ఆతిధ్యాన్ని స్వీకరిస్తాడని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.

• మోక్షం: అందుకే ఈ రోజు మరణించిన వారికి నరక ద్వారాలు మూసి ఉంటాయి కాబట్టి స్వర్గలోకం ప్రాప్తిస్తుందని విశ్వాసం.

• భక్తుల ప్రార్థన: అందుచేత వివిధ రాష్ట్రాల ప్రజలు యమ ద్వితీయ రోజు ధర్మపురి చేరుకొని తమకు మోక్షం, స్వర్గలోకాన్ని ప్రసాదించమని యముని వేడుకుంటారంట.

2. దీర్ఘాయుష్షు మరియు గండ దీపం

• గండ దీపం మహిమ: ధర్మపురిలో యమ ధర్మరాజు విగ్రహం చెంత ఉన్న గండ దీపంలో నూనె పోసి, స్వామిని దర్శిస్తే:

  • దీర్ఘకాలంగా పీడించే శారీరక రుగ్మతల నుంచి విముక్తి పొందుతారు.

  • దీర్ఘాయుష్షు కలుగుతుందని విశ్వాసం.

• ఫలం: ఈ విధంగా యమ ధర్మరాజును దర్శించడం ద్వారా అపమృత్యు దోషాలు తొలగించుకుని దీర్ఘాయుష్షును పొందవచ్చు.